عنوان مقاله: بررسی دورکاری (کار از راه دور)

عنوان مقاله: بررسی دورکاری (کار از راه دور)

مولف:  ایثار باتمان قلیچ
موضوع: مفاهیم نوین در سازمانها
سال انتشار(میلادی): ۲۰۰۹
وضعیت: تمام متن
منبع: راهکار مدیریت
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات علمی مدیریت www.SYSTEM.parsiblog.com  
چکیده: در این مقاله دورکاری تعریف می شود و مثال ها و مصادیقی از آن ارائه می گردد. سپس مزایای سازمانی، فردی، اقتصادی و اجتماعی کار از راه دور هم چنین مزایای دورکاری در ایران بررسی می شود. در ادامه به مشاغل مناسب دورکاری اشاره می شود. مشاغل نامناسب برای کار از راه دور، مشاغلی که بیشترین استفاده را از کار از راه دور می برند، مشکلات کار از راه دور برای سازمان های ایرانی، راه های گسترش کار از راه دور، آمارهایی از گسترش کار از راه دور و آمارهایی از شاغلان کار از راه دور دیگر مطالب این مقاله را تشکیل می دهند.
کلیدواژه ها: دورکاری ؛ flexiwork ؛ flexiplace ؛ Telecommuting ؛ teleworking

1- تعریف کار از راه دور یا دورکاری
یک انتخاب است راجع به روش انجام کار، که به کارکنان اجازه می دهد تمام یا قسمتی از کارشان را خارج از محیط کاری انجام دهندیعنی افراد می توانند از خانه شان, از یک مرکزارتباط از راه دوردر نزدیکی خانه شان یا از محل کار دیگری وظایف کاریشان را انجام دهند (مجله کانکشنزسپتامبر ۲۰۰۴).
استفاده از رایانه و ارتباطات راه دور به منظور تغییر موقعیت جغرافیایی محل کار و انجام وظایف شغلی (کمیسیون اروپا).
در واقع به واسطه به وجود آمدن کامپیوتر ها، شبکه های ارتباطی، نرم افزارهای ارتباطی و نرم افزارهای اداری و تخصصی علوم مختلف است که امروزه می توانیم از کار از راه دور صحبت کنیم. پس با پیشرفت این ابزارها می توانیم انتظار داشته باشیم که در آینده تعداد مشاغل از راه دور بیشتر و کارهای از راه دور با کیفیت تر شوند.

۲- مثالهایی از کار از راه دور
استفاده از پزشکان سایر کشورها در اوقات شبانه کار بیمارستانها (تله مدیسن): برای مثال وقتی یک بیمار طی نیمه شب در بیمارستان سنت ماری نیاز فوری به سی تی اسکن، التراسوند و یا ام-آر-آی داشته باشد دیگر نیازی نیست تا کارکنان بخش اورژانس، دکتر رادیولوژیست را از رختخواب بیرون بکشند تا او تصاویر را بخواند. اینکار توسط دکتری در ماورای دریاها و درست هنگامی که نیم روز کار خود را میگذراند انجام خواهد شد. به گزارش بخش خبر شبکه فن آوری اطلاعات ایران، از سایت www.ComeToNet.com و به نقل از واشنگتن پست، خواندن تصاویر فوق به دکتر ارجون که ۸۰۰۰ مایل آن طرفتر و در بنگال هند کار میکند، واگذار میگردد. وقتی بیمارستان سنت ماری و یک دوجین بیمارستان دیگر امریکایی در نیمه شب بسر میبرند، تصاویر خود را بصورت الکترونیکی به دکتر ارجون میفرستند و او توصیه های لازم را به دکترهای هر بیمارستان میدهد. این اینکار بطرز فزاینده مورد توجه قرار گرفته است بشکلی که توجه مناطق دیگر مانند هاوایی، هند، استرالیا، سوییس و برزیل را نیز برای خواندن تصاویر از راه دور به خود جلب کرده است. جاناتان دی لینکاس رئیس هیئت مدیره انجمن تله مدیسن امریکا اعتقاد دارد که تله رادیولوژی که هم اکنون استفاده میشود هنوز در آغاز راه قرار دارد و خاطر نشان کرد که در سایر رشته ها مانند پاتولوژِی نیز کارهای مشابه ای انجام شده است (سایت www.IRITN.com).
به عنوان نمونه‌ای از این مورد می‌توان به استفاده از خانه‌کاران به‌ عنوان نیروی کار اضافی برای مراکز پیام در طی دوره‌های افزایش تقاضا اشاره کرد (که گاهی اوقات به نام «مراکز مجازی پیام» شناخته می‌شوند)، که طبق یک تحقیق بین‌المللی هم‌اکنون در ۴ درصد از مراکز پیام این کار انجام می گردد.
اطلاعات پرونده بیماران و گزارشهای پزشکی ازطریق اینترنت به شرکتهای خدماتی در هند و فیلیپین ارسال شده و این اطلاعات در آنجا پس از سازماندهی لازم توسط نرم افزارهایی (مانند organizer) به کشور سفارش دهنده منتقل می گردد (خبرگزاری فارس).
در فیلیپین کارکنان ثبت داده ها (data entry) کار ثبت وجمع آوری لیست کتاب ها را برای کتابخانه ملی پاریس انجام می دهند.
فرد مسئول بازدید و تهیه گزارش از واحدهای مختلف یک سازمان در شهرهای مختلف (مثل شعب مختلف یک بانک یا فروشگاه زنجیره ای) دیگر مجبور نخواهد بود بعد از تهیه هر گزارش، مستقیما به سازمان مراجعه کرده و گزارشش را تحویل دهد. وی میتواند در حین مسافرت از شهری به شهر دیگر بوسیله کامپیوتر قابل حمل گزارشش را تهیه کرده و از طریق اینترنت (یا حتی خط تلفن همراه) گزارش را به سازمان متبوع ارسال کند.
فرض کنید یک مهندس الکترونیک از ایران و مهندسی از ژاپن بر روی پروژه طراحی مدار الکترونیکی دستگاه خاصی کار می کنند. این دو نفر می توانند با بکارگیری یکی از نرم افزارهای کنفرانس ویدئویی با یکدیگر مکالمه صوتی-تصویری داشته باشند و در همان حال تصویر مانیتور فرد دیگر را داشته را داشته باشند و ببینند که طرف مقابل با نرم افزار تخصصی رشته الکترونیک چه مداری را طراحی کرده و حتی در صورت اجازه طرف مقابل، به نرم افزارها و فایل های موجود روی کامپیوترش دسترسی داشته باشد و جالب تر اینکه نه دو نفر بلکه چندین نفر می توانند به طور همزمان چنین ارتباطی داشته باشند.
جالب است بدانید در اروپا و امریکا شرکتهایی به تولید و فروش کلبه‌های‌ تک‌ اتاقه‌ چوبی‌ می پردازند. این کلبه ها به عنوان محل کار (دفترخانگی) قابل نصب در حیاط خانه اند. این‌ فضای‌ کاری‌ کامل‌ دارای‌ پنجره‌های‌ دو جداره‌ است‌ و برای‌ برق‌ و نور، سیم‌کشی‌ توکار دارد؛ همچنین‌ دارای‌ یک‌ بخاری‌ برقی‌، پریز تلفن‌، کابل‌ تلویزیون‌ و یک‌ زنگ‌ خطر دزدگیر است‌ (کتاب دورکاری‌ برای‌ کتابداران‌ و اطلاع‌رسانان -‌‌‌ مونیکا بلیک؛ ترجمه نادر نقشینه).

۳- مزایای کار از راه دور برای سازمانها
مدیران منابع انسانی با بذل توجه به کار از راه دور می توانند مزایای فردی و سازمانی زیر را به ارمغان آورده و موجبات رضایت کارکنان و مدیران را فراهم سازند:

قدرت سازمان ها در انتخاب بهینه نیروی کار افزایش می یابد.
شلوغی بیش از حد محل های کار کاهش می یابد.
نیاز به ساختمان های بزرگ و ادارات عریض و طویل کاهش می یابد.
غیبت کارکنان کاهش می یابد (در حدود۶۰%).
ساز مان ها قدرت بیشتری برای پاسخگویی به نیاز های فوری و اضطراری خواهند داشت چون می توانند قسمتی از کارشان را به شاغلان از راه دور بسپارند.
تسهیل انجام اموری که باید به صورت مخفیانه انجام گیرند و کاهش امکان لو رفتن کل پروژه کاری مورد نظر
افزایش بهره وری
طی مطالعه ای که در سال ???? در ارتباط با گروهی از کارکنان راه دور انجام شد مشخص شد که ?? درصد از آنها افزایش بهره وری ,?? درصد آنان عدم تغییر در بهره وری و ?? درصد آنان کاهش در بهره وری کاری خود را تجربه کرده اند (روزنامه شرق شماره۱۶۷). همچنین در پژوهش دیگری ?? درصد بر بهره وری بیشتر، ?? درصد به عدم تغییر در بهره وری و ? درصد به کاهش بهره وری کاری خود معتقد بوده اند و ? درصد نیز پاسخی نداده اند.     همین طورآمارهای دیگر نشان می دهد افزایش بهره وری بین ۱۰% تا ۴۰% است.(Telework America Survey – ۲۰۰۰ and CO Telework Coalition)

4- مزایای فردی کار از راه دور
کار از راه دور محدودیتهای زمانی و مکانی را از سر راه بر می دارد. حالا دیگرمی توانید در بهترین و خوش آب و هوا ترین مناطق زندگی کنید از حاشیه شهرها تا مناطق ییلاقی کوهستان ها.
کاهش رفت و آمد و هزینه های ناشی از آن که شامل هزینه حمل و نقل و ارزش پولی وقت تلف شده در راه.
زمانی که ناگزیر در رفت و آمد روزانه به محل کار تلف می شد، حالا می تواند برای نگهداری از فرزندان و والدین پیر سپری شود.
گسترش حق انتخاب شغل و کار. کارمند هر شرکت یا سازمانی  که دوست دارید باشید، دیگر جا و مکان ملیتش فرق نمی کند.
۵- مزایای اقتصادی – اجتماعی کار از راه دور
کاهش ترافیک های درون شهری و مشکلات ناشی از آن مثل آلودگی هوا و محیط زیست.
کاهش نیاز به راه سازی و گسترش بزرگراه ها
برای کسانی که ناتوانی یا بیماری خاصی دارند که حضورشان در ادارات مرسوم، غیر معقول و غیر ضروری است، موقعیت کاری فراهم می شود.
بازار نیروی کار گسترش می یابد یعنی قدرت انتخاب سازمان ها برای انتخاب بهینه نیروی کار مورد نیازشان زیاد می شود زیرا تا دیروز سازمان ها ناگزیر بودند کار را به یکی از متخصصان همان شهر (یا منطقه جغرافیایی) بسپارند اما امروز می توانند کار را به طریق از راه دور به هر متخصصی که توانایی ها و قابلیت های بیشتری دارد بسپارند که این همان شایسته سالاری است. به این ترتیب موقعیت های کاری یکسانی نیز برای همه جدای از محل و موقعیتشان به وجود می آید که این راستا عدالت اجتماعی است.
کاهش رشد جمعیت شهر های بزرگ؛ از هجوم نیروی کار به شهرهای بزرگ برای دستیابی به موقعیت های کاری بهتر کاسته می شود.
۶- چه مشاغلی برای کار از راه دور مناسب اند
در صورت نیاز یا وجود مشاغل ذیل در سازمان،مدیر منابع انسانی می تواند در صدد ارائه این مشاغل به صورت کار از راه دور باشد:

مطالعات و تحقیقات نظری
مشاغل کامپیوتری مثل برنامه نویسی، طرحی صفحات وب، طراحی گرافیکی، انیمیشن سازی
مترجمی، نویسندگی، فروش و بازار یابی، مشاوره، حسابداری
کارهای طراحی و محاسبات در علوم مهندسی مثل محاسبه و طراحی سازه در مهندسی عمران، طراحی ماشین آلات در مهندسی مکانیک
تدریس (از طریق ویدئو کنفرانس)
بطور کلی بسیاری از کارهای خدماتی به طریق از راه دور قابل انجام اند.
۷- چه مشاغلی برای کار از راه دور مناسب نیستند
کارهای عملی و اجرایی مثل آتش نشانی، پلیس، کار آزمایشگاهی، جراحی، دندانپزشکی، اورژانس پزشکی و… (البته برخی از جراحی ها هم در حال حاضر از راه دور انجام می شود – سایت راهکار مدیریت)
جاهایی که تاثیرگذاری و نفوذ درافراد مسئله خیلی مهمی است.
زمانی که نظارت مستمر و شدید بر کار ضروری است.
زمانی که احتمال وقوع پیشامدهای اضطراری بالاست یا هزینه وقوع پیشامد اضطراری زیاد است مثل مسئولیت نیروگاه اتمی، مسئولیت ماشین آلات در خط تولید انبوه
کارهایی که ارتباط مداوم و مستقیم با تعداد زیادی از کارکنان یک ضرورت است.
۸- مشاغلی که بیشترین استفاده را از کار از راه دور می برند
تقریباً از هر ده مؤسسه ای که از شاغلان راه دور استفاده می‌کند، شش موسسه این افراد را برای کارهای توسعه و پشتیبانی نرم‌افزاری به ‌کار می‌گیرد.
کارهای خلاقانه مثل طراحی، ویراستاری، تولید محتوای چندرسانه‌ای و… دومین دسته از کارهای شاغلان از راه دور است با سهم ۳۸درصد.
سومین دسته، کارکردهای آموزشی و خدمات مشتری می باشد (مقاله” مشارکت فناوری اطلاعات در کارآفرینی”-سید علیرضا حجازی – منتشر شده در سایت راهکار مدیریت).
۹- مزایای کار از راه دور برای ایران
افزایش فرصت های شغلی برای نیروی کار متخصص: با توجه به اینکه سطح دستمزدها در ایران پایین است، شرکت های خارجی تمایل دارند از متخصصان ایران در انجام کارها استفاده کنند. کار از راه دور این امر را تسهیل می کند بدون اینکه نگران مشکلات ناشی از مهاجرت نیروی کار باشند. (جمعیت بیکاران جوان کشور از مرز ? میلیون  و ۸۰۰ هزارنفر گذشته و سالانه ??? هزار و ??? نفر بر عرضه نیروی کار کشور افزوده می شود).
ایجاد فرصتی مناسب برای اشتغال زنان: در بسیاری از خانواده ها کار زن در خارج از خانه به دلایل مختلف امکان پذیر نیست. کار از راه دور فرصت مناسبی برای اشتغال زنان را فراهم می کند.
۱۰- مشکلات کار از راه دور برای سازمان های ایرانی
عدم آشنایی مدیران با مزایا و کاربردهای کار از راه دور و بطور کلی ICT
بی ثباتی و نامطمئن بودن خطوط ارتباطی
هزینه نسبتا بالای نصب تجهیزات سخت افزاری
هزینه بالای ارتباطات
ناکارایی و دانش اندک کارکنان بخش IT
ضعف زبان خارجی اکثر افراد
کمبود ضوابط و مقررات برای کار از راه دور
۱۰- راه های گسترش کار از راه دور
گسترش شبکه های کامپیوتری
افزایش پهنای باند شبکه های کامپیوتری
گسترش اتوماسیون اداری
شناساندن مزایا و کاربردهای کار از راه دور به عموم مدیران و تصمیم گیران
آشنا سازی کارکنان با کامپیوتر، شبکه و نحوه کاربرد آنها برای انجام بهتر امور
کاهش هزینه های ارتباطات بطور کلی و تامین ارتباطات ارزان قیمت برای کار از راه دور بطور خاص    ساده سازی کار با شبکه ها و کامپیوترها (کاربر پسند کردن نرم افزارهای رابط)
کمک های مالی یا اعمال تخفیف های مالیاتی برای شرکت هایی که با هدف صادرات کار از راه دور مشغول به کار می شوند.
حرکت به سوی دولت الکترونیکی
آشنا سازی عموم مردم با کامپیوتر و امکانات شبکه وتشویق آنان به استفاده.
تبلیغ و انتشار اطلاعات راجع به فرصت های از راه دور
معرفی جهانی مزایای نسبی نیروی کار ایرانی
تهیه نرم افزارهایی برای تسهیل کارهای خاص مشاغل
توسعه و نگهداری نیروی متخصص IT
حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی
حرکت به سوی اقتصاد مبتنی بر دانش
۱۱- آمارهایی از گسترش کار از راه دور
کلیه آمارها حکایت ازعلاقه روز افزون کارکنان و کارفرمایان به کار از راه دور دارد:

تحقیقی در نظریه کار از راه دور در ایرلند در سال ???? و در میان مردم عادی نشان داد که ?? درصد مردم معتقد بودند که اگر تمام یا بخشی از کار خود را از طریق کامپیوتر و در خانه هایشان انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود (روزنامه شرق شماره۱۶۷).
?? درصد نیز بر این باور بودند که کارفرمایان باید به کارمندان خود اجازه دهند آنان تمام و یا بخشی از ساعات خود را از راه دور به کار بپردازند.
در تحقیقی دیگر ?? درصد از افراد شاغل ترجیح می دادند که از راه دور کار کنند.
در همان سال نیز نتیجه یک تحقیق در فنلاند بر این بود که بیش از نیمی از کارفرمایان فنلاندی علاقه مند بودند تا کار از راه دور را در شکل یک قرارداد ثانوی و یا کار سیار طرح کنند و بیش از ?? درصد علاقه مند به کار از راه دور بودند (روزنامه شرق شماره۱۶۷).
نتیجه یک تحقیق در کانادا در سال ????، نیز نشان داد که ?? درصد از کارمندان کانادایی معتقدند که کار از راه دور بسیار جذاب است.
تحقیقی دیگر در امریکا حاکی از این است که ۳۹%  از کارکنانی که در حال حاضر به طریق از راه دور کار نمی کنند به کار از راه دور علاقه مندند.
تعداد کل کارکنان از راه دور بریتانیا بین سال های ???? و ???? حدود ?? درصد افزایش یافته است.
در سال ۲۰۰۱ تعداد ۸/۲۵ میلیون آمریکایی به دور کاری مشغول بودند و پیش بینی می شود که این میزان تا پایان سال ۲۰۰۴ به ۹/۲۸ میلیون نفر بالغ شود (http://www.talareweb.com).
12- آمارهایی از شاغلان کار از راه دور
۱۲-۱- سن شاغلان
۱۷% بین سن ۱۸ تا۲۹ سال هستند.
۶۰% بین سن۳۰ تا ۴۹ سال هستند.
۲۲% بین سن ۵۰ تا  ۶۴ سال هستند.
۱۲-۲- کارهای شاغلان از راه دور
۳۸% از وقتشان پشت کامپیوتر می گذرد.
۱۷% از وقتشان با تلفن صحبت می کنند.
۲۴% از وقتشان صرف مطالعه تحقیق و تجزیه و تحلیل می شود.
۹% از وقتشان در ملاقات رودر رو سپری می شود.

با دور کاری با فرزندان خود بیشتر همراه باشید دورکاری

با دور کاری با فرزندان خود بیشتر همراه باشید

یکی از سیاست های فعلی دولت در ارتباط با نیروی انسانی استفاده بهینه از ظرفیت این نیرو برای انجام کار در دستگاه های دولتی است که طرح دورکاری را می توان در همین راستا تحلیل کرد.در این زمینه کشور ما آغاز کننده آن هم نبوده و این پدیده از سال های گذشته در کشورهای توسعه یافته ایجاد شده است.کاهش هزینه های رفت و آمد، کاهش مشکلات مرتبط با کنترل حضور و غیاب کارکنان، توجه به نتیجه کار و نه به ساعات حضور و غیاب کارکنان و همچنین بهبود شرایط کار و افزایش رضایت شغلی و بهره وری از جمله مزایای اجرای قانون دورکاری در دستگاه ها و نهادها ست. کارشناسان بر این اعتقادند که طرح دورکاری بخصوص در رابطه با زنان شاغل از فواید بیشتر برخوردار است و می تواند به ارتقای سطح استاندارد های اجتماعی کشور و کاهش آسیب های اجتماعی منجر شود.کارشناسان اجتماعی معتقدند که این طرح می تواند با اولویت زنان اجرا شود تا به استحکام خانواده و تربیت کودکان کمک کند.به طور مثال کارمندان زن مجبور هستند فرزندان خود را به مهدکودک بسپارند که این امر، موجب محروم ماندن کودک از محبت مادر خواهد شد و تأثیر نامطلوبی در آیندگان خواهد داشت.لذا اجرای این طرح مانعی برای ارتقای شغلی زنان محسوب نمی شود و آنان می توانند با امنیت روحی بیشتری به مشاغل خود بپردازند.

در برخی از مشاغل، حضور مستقیم زنان در محیط کار ضرورتی ندارد که اجرای دورکاری در این مشاغل برای زنان مفید است؛ البته در اجرای طرح دورکاری باید از افراط جلوگیری شود تا با وارد شدن شغل به خانه، آسایش خانواده لطمه نبیند.دورکاری کارمندان زن موجب حفظ امنیت روانی و جایگاه و منزلت زن همچنین تأمین سلامت خانواده می شود و برخی اختلافات بین زوجین کاهش می یابد.

رسانه ملی در زمینه اجرای دورکاری باید فرهنگ سازی کند و نباید این گونه تلقی شود که زنان با دورکاری خانه نشین می شوند چرا که این طرح مانعی برای ارتقای شغلی زنان محسوب نمی شود و آنان می توانند با امنیت روحی بهتری به مشاغل خود بپردازند.بهروز جعفری دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص الزامات اجرای طرح دورکاری در ادارات دولتی می گوید:”دولت باید در زمینه دورکاری از طریق اطلاع رسانی، فرهنگ سازی کند و برای اجرای بهتر این طرح توجه داشته باشیم کارمندی که در محیط کار مشغول به کار است با فردی که در محیط خانه کار می کند، از لحاظ مزایا، پرستیژ کاری، زمان، شرایط، اضافه کار و حق ارتقاء تفاوتی ندارد.

در این طرح مسلماً، عدم تغییر مزایا و اضافه کاری برای کارمندان پیش بینی شده است،تجهیز امکانات موجب اجرای بهتر دورکاری می شود؛ در این زمینه تجهیز سیستم اینترنتی اهمیت فراوانی دارد که باید از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به خوبی بررسی شود تا ضعف در سیستم الکترونیکی، ضعف کارایی کارمند محسوب نشود.در گذشته به کارمندان در محیط کار مزایایی از قبیل شرکت در کلاس های ورزشی و آموزشی تعلق می گرفت که با اجرای این طرح، بهتر است این مزایا همچنان ادامه داشته باشد”.وی در خصوص مزایای طرح دورکاری بر خانواده هم معتقد است” اگر چه از جمله اهداف دولت در طرح دورکاری، کاهش بار ترافیک و آلودگی هواست اما سود اصلی این طرح، افزایش روابط بین مادر و فرزند و ایجاد و بهبود روابط زن و شوهر در خانواده است چرا که زن با حضور در خانه علاوه بر انجام امور کاری، موجب کاهش طلاق های ناشی از کم بودن میزان روابط بین زن و شوهر می شود.دورکاری در کاهش طلاق های ناشی از کم بودن میزان روابط بین زن و شوهر موثر است.همچنین استفاده از طرح دورکاری و حضور زن درخانواده در تربیت کودک تأثیر بسزایی دارد چرا که والدین به دلیل اشتغال مجبور هستند فرزندانشان را به مهدکودک بسپارند؛ همین امر موجب از بین رفتن ارتباط عاطفی بین والدین و فرزندان می شود”.

دور بودن کودک از مادر در سنینی که به حضور او احتیاج دارد می تواند موجب مشکلات زیادی شود.افسردگی، مشکلات تربیتی و بزهکاری در آینده از مشکلات دور بودن مادر از فرزند خود در سنین کودکی و شکل گیری شخصیت اوست که این امر در آینده و زمانی که این کودکان با مشکلات شخصیتی بزرگ می شوند سیستم دولتی را به لحاظ مالی تحت فشار قرار می دهد.

دورکاری فرصت مناسبی برای حضور زنان در کنار خانواده است،بودن در کنار خانواده از افسردگی و اضطراب زنان می کاهد و اگر این طرح به طور کامل و موفق انجام شود آمار طلاق کاهش یافته و حتی می تواند به یک سوم آمار فعلی برسد و آمار ازدواج نیز افزایش یابد همچنین کاهش ترافیک، صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آسیب های اجتماعی از آثار مستقیم اجرای طرح دورکاری است.طیبه صفایی رئیس فراکسیون زنان مجلس در خصوص اثرات دورکاری بر خانواده و زنان می گوید:”دورکاری با حفظ بنیان خانواده از آسیب های اجتماعی می کاهد.الزامی وجود ندارد تا برای هر شغلی فرد در محل خاصی متمرکز شود،زنان به دلیل جایگاه خاص خود باید در طرح دورکاری مورد توجه قرار بگیرند و از نظر بنده مشاغل زنان نباید مشابه با مردان باشد حتی ساعت و محل کار زنان نیز باید با مردان تفاوت داشته باشد چرا که وظایف متعددی در داخل خانه بر عهده زنان است.

به دلیل تأکید نظام جمهوری اسلامی ایران به تقویت و استحکام بنیان خانواده و از آنجا که زنان در این خصوص نقش محوری دارند. برای ایفای نقش بهتر زنان در خانواده و در کنار آن حضور اجتماعی فعال آنها، باید جایگاه شغلی متفاوتی نسبت به مردان برای زنان تعیین شود که یکی از این شیوه ها دورکاری است.در دورکاری می توان محتوای کار را به صورتی تنظیم کرد که زن با حضور در منزل و در ساعت فراغت با آرامش و امنیت روحی و روانی بالا کار خود را انجام دهد که در این صورت کیفیت کار انجام شده بهتر از زمانی خواهد بود که این فرد در محل کار حضور داشته و دائم نگرانی همسر و فرزند خود را دارد.

اگر بتوانیم تعریف عملیاتی مناسبی از طرح دورکاری داشته باشیم و استانداردهای کار را تعیین کنیم می توان گفت که دورکاری فرصت طلایی برای زنان کشور است؛البته حضور زنان در خانه و دورکار کردن آنها باید به گونه ای باشد که انتظار اطرافیان از این زنان برای انجام فعالیت بیشتر در منزل و یا حضور در مهمانی ها افزایش نیابد”.

البته در بحث دورکاری باید به این موضوع توجه داشت که در این طرح منزل به دفتر کار تبدیل نشود،خانواده باید در محیط منزل احساس آرامش داشته باشند و تبدیل شدن محیط منزل به دفتر کار می تواند موجب اختلاف میان خانواده ها شود.خانواده باید در محیط منزل احساس آرامش کنند در غیر این صورت دورکاری موجب ایجاد اختلاف میان خانواده ها می شود.مجید ابهری مشاور کمیسیون اجتماعی مجلس و استاد دانشگاه درباره اثرات اجتماعی دورکاری می گوید:”با توجه به اینکه زنان شاغل در کشور ما نقش مهمی به عنوان همسر و مادر بر عهده دارند، اشتغال ممکن است موجب کمرنگ شدن نقش آنها در خانواده شود.اجرای طرح دورکاری، مزایای بسیاری برای زنان و جامعه دارد، فرصت بیشتر زنان برای رسیدگی به همسر و فرزندان خود و کاهش فاصله عاطفی میان مادر و فرزند از ویژگی های اجرای این طرح است.

انجام وظایف خانه داری در کنار مشاغل مختلف همواره از مشکلات زنان شاغل بوده که با اجرای طرح دورکاری، این قشر می توانند علاوه بر انجام وظایف اداری به نقش مهم همسری و مادری خود بپردازند.بودن در کنار خانواده از افسردگی و اضطراب زنان می کاهد و اگر این طرح به طور کامل و موفق انجام شود آمار طلاق کاهش یافته و حتی می تواند به یک سوم آمار فعلی برسد و آمار ازدواج نیز افزایش یابد همچنین کاهش ترافیک، صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آسیب های اجتماعی از آثار مستقیم اجرای طرح دورکاری است”.هم اکنون افراد یک خانواده فرصت کمی برای در کنار هم بودن دارند؛ در صورتی که یکی از فاکتورهای مهم سلامت جامعه، حضور کافی افراد در کنار یکدیگر است و دورکاری، گامی بلند برای خدمت نظام کاری به استحکام بنیان خانواده محسوب می شود.
این طرح موجب افزایش توجه به خانواده، فرهنگ و اخلاق در جامعه می شود؛ برخی از افراد تصور می کنند که کاهش ساعات کاری زنان یا اولویت آنها در طرح دورکاری، امتیازی برای کارمندان زن است در حالی که اجرای این قوانین، بهایی است که برای سلامت خانواده و جامعه پرداخت می شود

.طرح دورکاری در جوامع غربی مدت هاست که در حال انجام بوده و موفقیت آمیز است؛ اجرای موفق این طرح در کشور ما نیز به کاهش میزان ترافیک و صرفه جویی در میزان انرژی کمک بسیاری خواهد کرد همچنین در اولویت بودن زنان برای اجرای این طرح می تواند موجب استحکام بنیان خانواده ها شود اما نکته ای که در این میان مطرح می شود این است که نباید با اجرای دورکاری، زنان از فعالیت های اجتماعی به حاشیه رانده شوند.در نگرش اسلامی و در قانون اساسی کشور به حضور محوری زن در خانواده اشاره شده است.
سیاست ها و برنامه ریزی ها باید به گونه ای باشد که زنان در ابتدا به ایفای مهمترین وظیفه خود یعنی نقش همسری و مادری بپردازند و در عین حال مشارکت اجتماعی آنها بدون ایجاد دغدغه و لطمه به بنیان خانواده صورت پذیرد. کاهش ساعات کاری زنان می تواند به حضور بیشتر آنها در جایگاه اصلی خود یعنی نقش همسری و مادری کمک کند؛ ساعات کار طولانی، موجب حضور همراه با خستگی زنان در خانه شده و رسیدگی به امور خانه پس از پایان فعالیت اجتماعی نیز سبب خستگی روحی و روانی آنها می شود.در بخش خصوصی، کارفرمایان به دنبال منافع خود هستند و به همین دلیل با کاهش ساعات کاری زنان مخالفت می کنند،در کشور باید به بحث حضور اجتماعی زنان به صورت کلان رسیدگی شود و بخش دولتی می تواند ساعات کاری کمتری را برای زنان در نظر بگیرد.

عده دیگری از افراد به دلیل نگرش های فمینیستی با موضوع کاهش ساعات کاری زنان مخالفت می کنند؛ از نظر فمینیست ها، اشتغال موضوع محوری زندگی زنان بوده و بسیار مهمتر از نقش همسری و مادری آنهاست و به همین دلیل برای حضور اجتماعی برابر زنان و مردان در جامعه تلاش می کنند.این موضوع که گفته می شود هدف از کاهش ساعات کاری زنان، خانه نشین کردن آنهاست، صحت ندارد چرا که به دلیل فشار مضاعفی که به زنان با توجه به نقش های متفاوتشان وارد می شود، باید تسهیلاتی برای آنها پیش بینی شود.

منبع: http://www.dorkarinews.com/?p=2545

دورکاری چرا و چگونه؟

دورکاری چرا و چگونه؟

دورکاری یک نوع مدیریت جدید در کشور محسوب و در این طرح یک ارتباط جدید بین کار و کارمند و کارمند با مدیر اجرا می‌شود؛ به طوریکه کارمند به جای اینکه در اداره حاضر شود و کار را انجام دهد، کاری که برایش تعریف شده را در خانه انجام می‌دهد و مدیر به جای اینکه کارمند را در اداره نظارت کند، این کنترل از طریق فرایند‌های الکترونیکی از داخل خانه‌ انجام می‌شود.

به گزارش ایسنا، سایت اطلاع‌رسانی روابط عمومی وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در گزارشی به تعریف دورکاری و مزایای آن پرداخته و آورده است: صاحبنظران بر این باورند که دورکاری مزایای بسیاری دارد، در حال حاضر و براساس سیستم موجود کارکنان دولت باید راس ساعت خاصی در محل کار خود حاضر شوند و راس ساعت خاصی نیز به منازل خود بازگردند که این رویه علاوه بر هزینه‌های بالا وقت افراد را نیز هدر می‌دهد.

در دنیای پیشرفته امروز دورکاری یکی از روش‌های مدرن کار کردن است و با توسعه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و فراگیر شدن امکانات بسیاری از جمله اینترنت پرسرعت و ارزان، تلفن همراه، تله‌کنفرانس، رایانه‌های پرقدرت شخصی و شبکه‌های بی‌سیم، به سرعت در حال توسعه و گسترش است.

به اعتقاد کارشناسان، افزایش روزافزون مسافرت‌های درون شهری، ترافیک‌های سنگین صبحگاهی و عصرگاهی، افزایش هزینه‌های رفت و آمد افراد از محل کار به خانه‌ها، ایجاد آلودگی در شهرهای به ویژه بزرگ، اتلاف زمان افراد برای رسیدن به محل کار، از بین رفتن انرژی از جمله موضوعاتی است که طبق آن ایده‌های دورکاری مطرح شده است.

بر همین اساس، وزرای عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیکی در خردادماه سال جاری و بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی، با هدف افزایش بهره‌وری، انعطاف کاری و کاهش حجم رفت و آمد کارمندان دولت و اثرات جانبی آن، آیین‌نامه دورکاری را مصوب کردند و متعاقب آن کلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی موظف شدند به منظور توسعه دولت الکترونیکی، فعالیت‌های مربوط به مشاغل عمومی و اختصاصی را احصا و ازطریق دورکاری انجام دهند.

دورکاری چیست؟

دورکاری، هرگونه شکلی از به کار گیری فن‌آوری‌های اطلاعاتی (مانند ارتباطات راه دور و رایانه) به جای مسافرت‌های مربوط به کار و حرکت کار به سمت کارکنان، به جای حرکت کارکنان به سوی کار می‌باشد.

دورکاری یک شغل نیست، بلکه یک روش سازماندهی کار است که حول پردازش اطلاعات ساخته می‌شود. افراد یا گروه‌هایی از افراد، دور از کارفرما، مشتری یا طرف قرارداد، کارشان را انجام می‌دهند؛ کاری که مستلزم استفاده از انواع گوناگون تجهیزات الکترونیکی است.

در واقع دورکاری، نوعی شیوه کار است که به شاغل اجازه می‌دهد بدون نیاز به حضور در اداره تکالیف و وظایف حرفه‌یی خود را به دور از بروکراسی‌های سنتی با انعطاف پذیری بیش‌تری انجام دهد که یکی از اصول توسعه آن فن‌آوری اطلاعات است.

تاریخچه دورکاری

از اواخر سال‌های ۱۹۷۰، وقتی که ریز رایانه‌ها و مودم‌ها در دسترس عموم قرار گرفتند، رویای «کار از راه دور» به شکل کامل‌تری به حقیقت پیوست.

«جک ام.نیلز» که در کتاب‌های مختلف با عنوان پدر دورکاری از او یاد می‌شود، اولین کسی بود که به صورت رسمی به تحقیق در این خصوص پرداخت و اندیشه دورکاری در دهه ۱۹۷۰ برای نخستین بار از سوی او مطرح شد.

اما موسسه Fedscoop یکی از مراجع رسمی اخبار حوزه IT در دولت فدرال آمریکا محسوب می‌شود، در گزارش TELEWORK2010 که مورد تایید شرکت‌های Intel و Cisco نیز است؛ نتایج بررسی و مقایسه وضعیت دورکاری بین کارکنان دولتی و کارکنان بخش خصوصی حوزه مرتبط با IT را در دولت فدرال آمریکا به‌طور خلاصه بیان کرده است.

بر اساس این گزارش، میزان رضایت از دورکاری در بخش دولتی ۹۱ درصد و در بخش خصوصی ۹۵ درصد بوده است.

زمان حضور افراد دورکار در خانواده، پس از دورکاری ۴۶ درصد افزایش داشته و کاهش ۷۱ درصدی آلودگی هوا، ۶۹ درصدی افزایش بهره‌وری، ۷۶ درصدی افزایش کیفیت زندگی، ۷۰ درصدی ذخیره پول و ۸۴ درصدی صرفه‌جویی در وقت نیز از دیگر تغییرات محقق شده در میان افراد دور کار پس از دورکاری محسوب می‌شود.

در همین حال، دکتر تهمینه ناطق یکی از طراحان Telwork در کشور، از پروژه دورکاری شرکت IT and T به عنوان موفق‌ترین شرکت دورکاری در دنیا یاد می‌کند و می‌گوید: دورکاری در این شرکت، در زمان توفان کاترینا صورت گرفت.

در این شرکت به شکل دوره‌ای دورکاری انجام شد و چندین بار نیروها براساس ارزیابی عملکرد، به سازمان فراخوانده شدند تا اصلاحات لازم در روند بهبود انجام کار براساس منطقی علمی صورت بگیرد تا مشخص شود که چه نوع کارهایی را می‌توان از طریق دورکاری انجام داد.

مزیت‌های دورکاری

بر همین اساس و با توجه به مواردی که به آن‌ها اشاره شد، دورکاری به دلیل مزیت‌هایی که دارد، مورد توجه سازمان‌های مختلف قرار گرفته است.

به اعتقاد کارشناسان، از نظر بهره‌وری فردی می‌توان گفت وقتی یک فرد از کنترل‌های سازمانی خارج می‌شود، با «خرد مدیریتی» تلاش می‌کند که عملکرد خود را افزایش دهد و با برنامه‌ریزی که برای انجام کارها دارد، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن با کم‌ترین هزینه، کارش را بهبود دهد و چون در دورکاری ساعت انجام کار برای فرد شناور تعریف می‌شود، بنابراین مناسب‌ترین ساعت را برای انجام کار بهتر انتخاب خواهد کرد و اعتماد به نفس نیروی کار با خرد مدیریتی افزایش خواهد یافت.

همچنین از طریق دورکاری بهره‌وری سازمان‌ها افزایش می‌یابد و هدررفت انرژی در سازمان‌ها کاهش خواهد یافت و وقتی نیروهای کار در پروژه دورکاری مشغول به کار می‌شوند از میزان تنش‌ها و درگیری‌ها و تعارضات سازمانی هم کم خواهد شد. در این شرایط، مدیران می‌توانند از فرصت‌ها برای برنامه‌ریزی در جهت استفاده بهینه از منابع سازمانی سود ببرند.

ویژگی افراد دورکار

به گفته مسوولان، افراد کاملا توانمند، خوداتکا، آگاه به مساله می‌توانند دورکاری انجام دهند، هم‌چنین عدم نیاز مکرر به مسوول، عدم پرسشگری، افرادی که کم‌تر به دستگاه خود مراجعه می‌کنند و امکانات لازم را در منزل یا محل مورد نظر دارند در این طرح می‌گنجند.

بر همین اساس، در طرح دورکاری، کارهایی که به وسیله یک فرد قابلیت انجام داشته باشد و افرادی که کم‌تر نیاز به نظارت مستقیم دارند، در اولویت قرار دارند.

نفرساعت، ملاک ارزیابی

احمد بزرگیان – معاون نوسازی و تحول اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور – با تاکید بر اینکه فعالیت طرح دورکاری باید قابل اندازه‌گیری باشد، عنوان کرد: به عبارت دیگر، باید مشخص باشد که چند نفر ساعت برای این کار زمان صرف خواهد شد، مثلا فعالیتی ۱۰ نفر ساعت یا ۵۰ نفر ساعت و یا کمتر و بیش‌تر زمان می‌برد، بنابراین قابلیت اندازه‌گیری دارد.

کارهای دسته جمعی دورکار نمی‌شوند

وی با تاکید بر اینکه علاوه بر آن باید فرد دورکار توانایی و قابلیت دورکاری را داشته باشد، تاکید کرد: کارهای دسته جمعی که نیاز به حضور فیزیکی افراد دارد، مشمول این طرح نیست و در طبقه بندی‌ها قرار نمی‌گیرد.

زیرساخت اجرای دورکاری فراهم است

از سوی دیگر و به گفته معاون نوسازی و تحول اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهوری ، تعریف دولت از دورکاری دقیقا به معنای TeleWorking نیست و تنها بخشی از این طرح نیاز به سرعت اینترنت دارد.

به اعتقاد دکتر احمد بزرگیان، عمده آنچه که در دورکاری تشریح شده تنها با زیرساخت‌های فعلی امکان‌پذیر است، مگر آنکه دورکاری در بحث خدمات الکترونیکی باشد که باید از طریق دسترسی داخلی اینترانت و یا پرتال‌های خدماتی انجام پذیرد و اموری که برای دورکاری تعریف شده با اینترنت دایل آپ و یا خطوط پرسرعت ADSL انجام‌پذیر است و فعلا مشکلی در این جهت نداریم.

وزارت ارتباطات و دورکاری

اما در خود وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات نیز که به باور اکثر صاحبنظران، در اجرای طرح دورکاری در کشور، یکی از بازیگران اصلی است اقدام‌های برای اجرای دورکاری آغاز شده و کارگروهی به ریاست معاون توسعه مدیریت و امور پشتیبانی و با عنوان «کارگروه اجرایی طرح دورکاری ستاد وزارتخانه» تشکیل شده است.

برای این منظور شاخص‌هایی نیز تعریف شد و افرادی که دانش لازم را داشته و ۶۰ درصد از شاخص‌های تعریف شده را جذب کنند، در یک دوره شش ماهه دور کار خواهند شد. بر اساس ضوابط مشخص شده، این کار در تمامی شرکت‌ها و سازمان‌های تابعه وزارت اجرایی خواهد شد.

منبع: http://www.dorkarinews.com/?p=2618

تاملی بر طرح دورکاری (تله ورکینگ)

تاملی بر طرح دورکاری (تله ورکینگ)

اخیرا دولت محترم آیین نامه ای را مبنی بر دورکاری (Teleworking) به سازمانهای دولتی ابلاغ کرده است. هدف از این طرح کاهش هزینه های جاری؛ کاهش مسافرتهای کاری و درنتیجه کاهش ترافیک شهری و صرفه جویی در مصرف سوخت و درنهایت کاهش جمعیت شهرهای بزرگ ذکر شده است. ما در این نوشته ثابت خواهیم کرد که در شرایط کنونی ایران، دورکاری نه فقط هزینه های دولت را کم نمی کند، بلکه با افزایش پیچیدگی اداری و سیستمهای نظارتی، هزینه ها افزایش یافته و بهره وری نیز از میزان کنونی کمتر خواهد گردید.

دورکاری چیست؟
دورکاری بدین معناست که کارمند اداره وظایف خود را بدون حضور فیزیکی در محل اداره انجام دهد. در این طرح کارمند به اداره نمی آید و کار خود را در جایی دور از آن، مثلا خانه، انجام می دهد. ارتباط کارمند با اداره، بوسیله اینترنت، تلفن، ایمیل و امثال آن برقرار می شود.

هم اکنون سیستم هایی وجود دارند که بوسیله آنها می توان اتاق کارمند در منزل خود را همانند اتاق کار او در اداره قرار داد. تلفن منزل مانند تلفن داخلی اداره عمل می کند. کارمندی در اداره با گرفتن شماره داخلی، بجای اتصال به اتاق دیگر اداره، به منزل کارمند، که حتی ممکن است در شهر دیگری باشد متصل می شود. رئیس اداره بوسیله تله کنفرانس ویدئویی می تواند کارمند خود را ببیند و با او رو در رو صحبت کند. در ظاهر به نظر می آید این طرح موجب کاهش رفت و آمد شده و نیاز به فضای اداری را کم می کند. مضافا اینکه باعث کم شدن بار جمعیتی تهران نیز می شود.

تجربه کشورهای اروپایی برای دورکاری
نگارنده به واسطه تخصص خود به عنوان طراح شبکه های کامپیوتری در خارج از کشور، مدتها درگیر طراحی سیسمتهای دورکاری به وسیله اینترنت، تلفنهای VOIP و تله کنفرانس بوده ام. بنده در دوره دکتری، چند سال نیز در دانشگاه لندن در ارتباط با ساخت شهر الکترونیک با استفاده از فن آوری واقعیت مجازی (Virtual Reality) تحقیق کرده ام. ما در سال ۱۹۹۶ با استفاده از سوپرکامپیوترها، موفق به طراحی شهر مجازی کمبریج انگلیس شدیم که بسیار شبیه شهر واقعی آن بود. هدف از تحقیق یافتن میزان واقع نمایی شهرهای مجازی برای انجام یک سیستم دورکاری تمام عیار مجازی بود.

ظاهر قضیه این است که با توجه به پیشرفت تکنولژی ارتباطات و سرعت ده ها مگابیتی اینترنت، می بایست در کشورهای غربی دورکاری رشد زیادی داشته باشد. ولی ابدا اینگونه نیست. هم اکنون شهر لندن شبها هفت میلیون و روزها یازده میلیون نفر جمعیت دارد. یعنی روزانه چهار میلیون نفر از شهرهای اطراف برای کار به لندن می آیند. اگر دورکاری بازدهی خوبی داشت لزومی به این حجم از مسافرت نبود.

در چه شرایطی دورکاری موفق می شود
واقعیت این است که حفظ بهره وری مناسب در دورکاری بسیار مشکل است. بخصوص با شرایط اجتماعی ایران این امر تقریبا امکان ناپذیر است. اجرای طرح دورکاری فقط به فراهم کردن سازو کار تکنولوژیک آن نیست. مهمترین عامل موفقیت دورکاری، فراهم کردن ساز و کار نرم افزاری و فرهنگی است. در این جا به برخی از عوامل موفقیت دورکاری اشاره می کنیم:

۱٫ مردم خود را بخشی از سیستم بدانند و عمیقا نسبت انجام وظایف خاص خود احساس مسئولیت کنند. به عنوان مثال این مسئله در کشور آلمان وجود دارد. در آلمان مطالعات اولیه و زمینه سازی برای یک طرح جدید شهری سالها طول می کشد. وظایف هر فرد و هر چیز در ارتباط با آن مشخص می شود. سپس آن افراد نسبت به وظایف خود توجیه می شوند. در برخی موارد وظایف اشخاص در ارتباط با طرح، ابدا سود شخصی برای او ندارد ولی او باور دارد که باید آن را انجام دهد. در نتیجه طرحها در آلمان با آنکه بسیار دیر به مرحله اجرایی می رسند، ولی در هنگام اجرا بسیار موفق هستند. در یک مورد یکی از ایرانیان سرمایه ای را به آلمان آورد تا طرحی را در این کشور اجرا کند. پس از مدتی متوجه شد سریعترین زمان شروع کار سه سال است. زیرا برای او می بایست برای اجرای طرح خود از ادارات و سازمانهای زیادی استعلام نماید. همین فرد سرمایه و طرح خود را به انگلیس آورد و توانست پس از چند ماه کار خود را شروع کند.
۲٫ سیستم نظارتی قوی برای مانیتور کردن کارمند از راه دور وجود داشته باشد.
۳٫ سیستم ارزشیابی قوی برای تعیین کیفیت کار وجود داشته باشد.
۴٫ اجرای کار به صورت خصوصی، پروژه ای و درصدی انجام شود. کار بصورت کارمندی و حقوق بگیری با دورکاری سازگاری ندارد.

علیرغم وجود همه این موارد، در کشورهای غربی هنوز اصرار بر کار زیر یک سقف می شود. آنها حاضر هستند هزینه تامین فضای کار؛ و سایر مخارج جاری را بپردازند ولی کارمند بطور فیزیکی در اختیارشان باشد. این مسئله حتی در شکل و طراحی داخلی ادارات نیز تاثیر گذاشته است. قبلا ادارات به صورت اتاقهایی که چند نفر در آن کار می کردند ساخته می شد. ولی هم اکنون کارمندان مجبور هستند در یک سالن بزرگ در کنار یکدیگر کار کنند و مسئول اداره نیز از اتاق شیشه ای طبقه دوم و از طریق تلویزیونهای مدار بسته فعالیت آنها را زیر نظر دارد. این شیوه کاری جلوی هرگونه کم کاری را مسدود می کند.

نارساییهای جدی نظام اداری ایران برای اجرای طرح دورکاری
در ایران بهره وری در ادارات بسیار پایین است. ما در اینجا بنای بررسی چرایی پایین بودن بهره وری را نداریم. ولی توزیع کار در ادارات مناسب با هزینه مصروفه نیست. کارمندان نسبت به اتلاف وقت خود حساس نیستند. در نهایت فقط همین حضور در اداره است که آنها را مجبور به انجام کار اداری می کند. حال چگونه می توان این افراد را در خانه و دور از نظارت مجبور به کار کرد.

کارمند به حقوق خود در اداره قانع نیست. حتی شاید اصولا حقوق کارمندی تامین کننده مخارج او نیست. او مجبور است شغل دیگری برای خود دست و پا کند. حال تصور کنید به او اجازه داده شود تا کار خود را در منزل انجام دهد. مطمئنا کار دوم برای او اولویت بیشتری پیدا کرده و کمتر به کار اصلی خود خواهد رسید. آنگاه است که کارها به موقع انجام نمی شود. اگر یکی از حلقات کار اداری کار خود را انجام ندهد، کل سیستم مختل خواهد شد.

در این حالت هر روز کارمند با توجیهات و عذرهای دروغین کمکاری خود را توجیه می کند و مسئول بالادست هم باید وقت خود صرف صحت و سقم ادعاهای او بکند. ادعاهایی از قبیل بیماری، قطعی اینترنت، خراب بودن دستگاه، طول کشیدن کار از مواردی است که اثبات آنها برای مسئول بالادست خیلی مشکل است.

واقعا چگونه می توان بر عملکرد کارمند در منزل نظارت کرد؟ آیا ایجاد یک سیستم نظارتی مجزا به افزایش استخدامهای مضاعف و بوروکراسی کار اضافه نمی کند؟

روانشناسی کار ثابت کرده است که اصولا دور بودن کارمند از چشم رئیس بالاتر و محیط اداری، او را نسبت به کار خود کم مسئولیت تر می کند. می گویند انسان در کتابخانه عمومی و در کنار افرادی که همه مشغول مطالعه هستند علاقه به خواندن پیدا می کند. در مقابل ثابت شده است که اگر می خواهید کسی را از خواندن و مطالعه بیزار کنید کتاب را از چشمان او دور کنید. یک دلیل برای آنکه در ادارات امروزی اتاقهای کوچک تبدیل به کار در سالنهای بزرگ شده اند، آن است که افراد با دیدن یکدیگر وادار به کار شوند.

متاسفانه مردم ایران در مقایسه با بعضی کشورها مانند آلمان منظم نیستند. آنها معمولا با برنامه ریزی و کار منظم بیگانه هستند. این ضعف ملت ما باعث می شود که در صورت دورکاری، انجام کار را به تعویق بیندازند. تعویق کار موجب انباشتگی شده و در نهایت سر از کمکاری و کاهش کیفیت در می آورد. چه بسا کارمند برای انجام کارهای اداری خود در منزل از سایر افراد خانواده که تخصص کافی ندارند کمک بگیرد که نتیجه آن کار بی کیفیت و پراشتباه است. همیشه اصلاح کار غلط و کم ارزش، نیازمند به صرف نیروی انسانی بیشتری نسبت به انجام آن از ابتدا توسط یک فرد متخصص است.

در آیین نامه طرح دورکاری آمده است که اداره موظف است هزینه جاری کار در منزل را محاسبه و به کارمند پرداخت کند. قطعا هزینه های جاری کار در منزل به مراتب بیشتر از کار در اداره است. در اداره فرد فقط به چند متر فضای کاری نیازمند است و هزینه های جاری هر فرد بسیار ناچیز است. ولی در منزل تمامی امکانات کار اداری برای یک فرد بطور مجزا فراهم می شود که مبلغ آن بسیار بیشتر است. برای انجام این محاسبات مالی نیز نیازمند به نیروی انسانی بیشتری است که بتواند با دقت موارد هزینه شده در منزل را حسابرسی نماید. ولی در یک اداره متمرکز همه این هزینه ها بصورت یکجا و ساده محاسبه شده و کار کمتری را طلب می کند.

کارمند برای آنکه بتواند کار خود را بخوبی انجام دهد، نیازمند فراهم بودن کلیه امکانات ضروری کار خود است. کارمند نیازمند به اینترنت، کامپیوتر، شبکه، نرم افزار، پرینتر و سایر وسایل اداری است. حال اگر هریک از ابزارها دچار اشکال شود، بهانه خوبی برای توقف کار می باشد. مهندسین مسئول تعمیر ابزارها هم باید در شهرها و مناطق مسافرت کنند تا اشکالات کار این افراد به اصطلاح دورکار را برطرف نمایند. ولی این اشکال در اداره وجود ندارد و هر اشکال بسرعت در محل برطرف شده و کار ادامه پیدا می کند.

در سیستمهای اداری مدرن، دیگر نیازی به فراهم کردن تجهیزات اختصاصی برای هر یک از کارمندان نیست. تجهیزات بصورت مشاعی استفاده می شود. کارمندان هم فقط مسئول انجام یک کار مشخص نیستند. کار در داخل یک اداره به صورت یک فرد برای چند شغل است. مثلا در یک بانک هر کارمند هم می تواند پاسخگوی ارباب رجوع باشد و هم کارهای اداری دیگر را انجام دهد. این وظیفه مسئول بانک است که بتواند پست کارمندان را در مواقع لزوم تعویض نماید. لذا هم اکنون تعداد مشاغل در ادارات بیشتر از تعداد کارمندان و تجهیزات و امکانات کمتر از آنها است. مثلا یک یا دو پرینتر و دستگاه فتوکپی برای همه کارمندان یک اداره متمرکز کفایت می کند. این درحالی است که در دورکاری می بایستی برای هر کارمند دورکار یک پرینتر خریداری کرد.

یکی از نقاط مثبت کار در فضای متمرکز آن است که براحتی می توان امنیت اطلاعات آن را حفظ کرد. بسیاری از اطلاعات سری است و باید از دسترس عموم دور نگاه داشته شود. سرقت اطلاعات صدمات جبران ناپذیری را وارد می کند. شبکه های داخلی ادارات با نصب فایروالهای (Firewalls) قوی دسترسی افراد را به اطلاعات محدود می کنند. در دورکاری اداره مجبور است بخشی از اطلاعات سری خود را از طریق اینترنت برای کارمند دورکار خود قابل دسترسی نماید. این مسئله بشدت برای حفاظت اطلاعات خطرناک است. دسترسی یکی از اعضای خانواده به رمز ورود باعث لو رفتن اطلاعات می شود. حتی او می تواند به اطلاعات دست برده و آنها را تغییر دهد.

این درست است که برای رزرو بلیط و هتل و بعضی امور لازم است کار از طریق اینترنت و از فواصل دور انجام شود. ولی این مقدار دسترسی ارباب رجوع به اطلاعات بسیار محدود است. اما اداره مجبور است دسترسی بیشتری به کارمند دورکار خود به اطلاعات بدهد که شامل اطلاعات خصوصی و شخصی افراد می شود. در شرایط کنونی طراحی یک سیستم بسیار امن آن هم برای ادارات کوچک نه عملی و نه مقرون به صرفه است.

انتقال هوشمند بجای دورکاری
بجای طرح دورکاری بهتر است انتقال هوشمند ادارات مورد توجه قرار گیرد. در این طرح بخشهای نیازمند به مراجعه حضوری مردم از بخشهای بدون نیاز به آن از یکدیگر تفکیک می شوند. اگر این تفکیک با دقت صورت گیرد، کمتر از ده درصد کارها نیازمند به حضور ارباب رجوع در محل اداره می شود. پس از انجام تفکیک، فقط بخشهایی را که نیازمند به مراجعه حضوری ارباب رجوع است در تهران نگاه داشته و سایر بخشها را که بالغ بر نود درصد می شود به شهرهای کوچک منتقل می گردد.

با این روش تمامی مزایای دورکاری از قبیل کاهش جمعیت تهران، کاهش ترافیک و مصرف سوخت بدست می آید. این در حالی است که سایر مضار دورکاری که ذکر گردید قابل اجتناب می شود. در سالهای اخیر، در کشورهای غربی انتقال هوشمند بسیار مورد توجه سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی بوده است. به همین جهت هم اکنون ساختمانهای اداری بسیاری در کشورهای اروپایی از سکنه خالی شده است. به جرات میتوان گفت در حال حاضر، ۶۰ درصد ساختمانهای اداری لندن خالی هستند. در این رابطه به مقاله “انتقال هوشمند برای کوچک کردن تهران” از نگارنده مراجعه نمایید.

در پایان به دولت محترم توصیه می کنیم در اجرای آیین نامه دورکاری تامل بیشتری کرده تا خدای ناکرده پس از چندی به عنوان یک طرح ناموفق که هزینه زیادی را صرف کرده است، کنار گذاشته نشود.

منبع: تاملی بر طرح دورکاری (تله ورکینگ)

روانشناسی/دورکاری،فرصتی برای زندگی

روانشناسی/دورکاری،فرصتی برای زندگی

ین صحنه را شاید بارها و بارها در خیابان و اتوبوس و تاکسی دیده باشید :

صبح زود ، سرمای دی ، یک مادر، یک کودک با چشمانی خواب آلوده که بین شالگردن و کلاه و کاپشن پنهان شده و روانه ی مهد کودک است . کودکی ۲ ساله که اقتضای سنش این است که هروقت دلش خواست از خواب بیدار شود . کودک ۲ ساله ای که هنوز از قانون و اجبار و کار چیزی نمی فهمد و نباید هم بفهمد ؛ و مادری که کارمند است ؛ یا به اجبار روزگار و درد معیشت ، یا به بهانه ی دورنماندن از قافله ی جامعه و روابط ، و یا شاید هم به خاطربلندنظری های کاذب و زیاده خواهی ها !

نظر نگارنده محکوم کردن اشتغال و فعالیت زنان نیست ، که خود از مدعیان پا به قرص این مقوله است . منظور از ایراد این مقاله ، نوعی “مدیریت زمان از نوع زنانه ” است که بی شک از عهده ی تمام زنان ایرانی برمی آید . منظور ، گم نشدن در هزارلای روزگاری است که می رود و ما را با خود می برد ، بی آنکه لحظه ای برخیزیم و عنان روزگارمان را از کف حوادث بربائیم .

ازدواج و مادر شدن ، در کنار تمام خوبی هایش ، “آزادی و فعالیت اجتماعی زنان” را محدود می سازد وآنان را با “کنش و واکنش” های جدیدی روبرو می نماید . جلوه ی رفتاری در مقابل این عدم تعادل ها ، به دو صورت ظاهر می گردد :

- تا پای جان جنگیدن و مقابله ، برای استمرار وضعیت موجود ، بدون توجه به تغییرات

- تبدیل تهدید ها ، به فرصت هایی که به اصطلاح “نه سیخ بسوزد نه کباب”
زنان ، نیمی از جمعیت فعال و متفکر یک جامعه را تشکیل می دهند . عدم استفاده از این نیروی عظیم انسانی، بی شک به ضرر جامعه و اهداف آن است . ولی اینکه چطور و چگونه با این مقوله برخورد کرد ، امری است بسیار مهم و سرنوشت ساز .

زنان به دلیل قابلیت های وجودی شان ، اعم از صبر و طاقت بسیار و آستانه ی تحمل بالا ، نقش های بیشتری را در مقابل مردان در زندگی به عهده دارند . در کل می توان گفت مرکز چرخ زندگی را ، انگشتان متبحر یک “زن” می چرخاند مثلا:

- تبدیل چهاردیواری خانه ، به محلی امن و آرام و به دور از تنش

- تربیت لحظه به لحظه ی فرزندانی که در مقابل آجر به آجر شخصیت شان باید کوشید و عرق ریخت

- و هزاران هزار نقش بیشمار و تأثیرگذار دیگر.

در کنار اینها ، نمی توان قابلیت های اجتماعی و دانش افزایی آنان را منکر شد . این حق طبیعی اوست که در کنار نقش همسری و مادری ، یک دانشجوی ممتاز ، یک استاد فعال ، و یا یک کارمند نمونه باشد .

با توجه به این مقدمات ، مدیریت این همه نقش ، چگونه حاصل می گردد ؟

چگونه می شود هم “این” بود و هم “آن” ؟

چگونه می شود که عاشق ثانیه به ثانیه قدکشیدن فرزندمان باشیم ، ولی رشد فکری خودمان را نیز فراموش نکنیم ؟

چگونه می شود با متانتی بی بدیل ،غبار از چهره ی همسرمان بزدائیم ، ولی غبار ذهنی ناشی از روزمرگی هایمان را فراموش نکنیم ؟
دورکاری

دورکاری ، فرصتی دوباره برای زندگی

کار از راه دور ، همان مدیریت نقش هاست . همان است که فرصتی دوباره می بخشد برای آرام تر زندگی کردن . برای فراراز ترافیک و آلودگی . برای انس و الفت با خانه ، که دوستش بداریم ، نه آنکه خوابگاه شبانه بپنداریمش و گریزگاه روزانه ! جایی برای اطمینان چشم های معصوم فرزندی که دیگر مجبور نیست محبت های مصنوعی مربی مهدکودکش را به جای محبت واقعی مادرش بپذیرد. او می تواند در محیط امن خانه بماند ، بازی کند ، با مادربه پارک و تئاتر برود و درعین حال ، شاهد رشد فکری و ذهنی و اشتغال مادر نیز باشد ، که یاد بگیرد و بیاموزد ، تلاش بی وقفه را برای بهتر زندگی کردن .

طرح دورکاری یا انجام کار از راه دور ، درهیئت دولت تصویب و تبدیل به آیین‌نامه شد ، که آیین‌نامه ی آن نیز در تاریخ ۷ تیرماه ۸۹ توسط معاون اول برای اجرا ابلاغ گردید .

“دورکاری” یعنی: “کار در مکان‌هایی غیر از مکان‌های کاری متعارف ، مثل : خانه ، در سفر ، یا در مسیر راه ، با استفاده از فناوری اطلاعات (IT) ، فناوری مخابرات (تلفن ثابت ، همراه و فکس ) ویا ارتباط اینترنتی( ایمیل و کامنت ) ، بدون نیاز به حضور فیزیکی .”
مزیت قابل تأمل !

آنچه مهم است و نباید از آن غافل شد ، مزایای کاری است . اینکه اگر “دورکاری” را بپذیریم ، از امتیازاتی که شامل کارمندان عادی می شود، مثل : اضافه کاری ، مرخصی ، گرفتن وام یا عیدی آخر سال و غیره بی بهره ایم ؟

معاون نوسازی معاونت سرمایه انسانی رئیس جمهور ، جواب این سوال را اینگونه می دهد :” کسانی که به دورکاری می‌روند ،‌ نه تنها امنیت شغلی‌شان محفوظ است، بلکه کلیه مزایایی که در سر کار دریافت می‌کردند به آنها تعلق می‌گیرد

. در ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی دورکاری ، هرماه به مبلغ حداقل ۵ درصد حداقل حقوق موضوع ماده ۷۶ قانون مدیریت خدمات کشوری، تحت عنوان کمک هزینه جانبی برای گرمایش، سرمایش، روشنایی منزل کارمند دورکار و سایر هزینه‌ها مانند پول برق، آب، تلفن، خط اینترنت و سایر موارد پرداخت می‌شود. وی تصریح کرد: حقوق این افراد نیز نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیز می‌یابد.”

خوب ، حالا خیالمان از “این” و “آن” راحت شد : از” آنی “که خانه را دوست بداریم و همراه مهربان همسر و فرزندمان باشیم ، و از” اینی” که امنیت شغلی و استقلال مالی مان را محفوظ نگه داریم .
دورکاری

کاهش آمار اضطراب ، افسردگی ، طلاق

مجید ابهری ، متخصص علوم رفتاری و آسیب‌شناسی اجتماعی اینگونه می گوید :

” طرح دورکاری ، نخستین بار در کشور فنلاند اجرا شد ؛ و کاهش آمار طلاق و استحکام روابط عاطفی و خانوادگی در این کشور کوچک اروپایی ، به عنوان مزایای این طرح ارزیابی شد. وی در ادامه افزود: با توجه به اینکه زنان شاغل در کشور ما نقش مهمی به عنوان همسر و مادر بر عهده دارند، اشتغال ممکن است موجب کمرنگ شدن نقش آنها در خانواده ‌شود . وی با اشاره به اینکه دورکاری فرصت مناسبی برای حضور زنان در کنار خانواده است، افزود: بودن در کنار خانواده ، از افسردگی و اضطراب زنان می‌کاهد و اگر این طرح به طور کامل و موفق انجام شود ، آمار طلاق کاهش یافته و حتی می‌تواند به یک سوم آمار فعلی برسد .”

به امید روزی که مدیر چیره دست اوقاتمان باشیم و بهتر از زندگی لذت ببریم . 

منبع: http://www.dorkarinews.com/?p=2635