در برخی از مشاغل، حضور مستقیم زنان در محیط کار ضرورتی ندارد که اجرای دورکاری در این مشاغل برای زنان مفید است؛ البته در اجرای طرح دورکاری باید از افراط جلوگیری شود تا با وارد شدن شغل به خانه، آسایش خانواده لطمه نبیند.دورکاری کارمندان زن موجب حفظ امنیت روانی و جایگاه و منزلت زن همچنین تأمین سلامت خانواده می شود و برخی اختلافات بین زوجین کاهش می یابد.
رسانه ملی در زمینه اجرای دورکاری باید فرهنگ سازی کند و نباید این گونه تلقی شود که زنان با دورکاری خانه نشین می شوند چرا که این طرح مانعی برای ارتقای شغلی زنان محسوب نمی شود و آنان می توانند با امنیت روحی بهتری به مشاغل خود بپردازند.بهروز جعفری دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص الزامات اجرای طرح دورکاری در ادارات دولتی می گوید:”دولت باید در زمینه دورکاری از طریق اطلاع رسانی، فرهنگ سازی کند و برای اجرای بهتر این طرح توجه داشته باشیم کارمندی که در محیط کار مشغول به کار است با فردی که در محیط خانه کار می کند، از لحاظ مزایا، پرستیژ کاری، زمان، شرایط، اضافه کار و حق ارتقاء تفاوتی ندارد.
در این طرح مسلماً، عدم تغییر مزایا و اضافه کاری برای کارمندان پیش بینی شده است،تجهیز امکانات موجب اجرای بهتر دورکاری می شود؛ در این زمینه تجهیز سیستم اینترنتی اهمیت فراوانی دارد که باید از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به خوبی بررسی شود تا ضعف در سیستم الکترونیکی، ضعف کارایی کارمند محسوب نشود.در گذشته به کارمندان در محیط کار مزایایی از قبیل شرکت در کلاس های ورزشی و آموزشی تعلق می گرفت که با اجرای این طرح، بهتر است این مزایا همچنان ادامه داشته باشد”.وی در خصوص مزایای طرح دورکاری بر خانواده هم معتقد است” اگر چه از جمله اهداف دولت در طرح دورکاری، کاهش بار ترافیک و آلودگی هواست اما سود اصلی این طرح، افزایش روابط بین مادر و فرزند و ایجاد و بهبود روابط زن و شوهر در خانواده است چرا که زن با حضور در خانه علاوه بر انجام امور کاری، موجب کاهش طلاق های ناشی از کم بودن میزان روابط بین زن و شوهر می شود.دورکاری در کاهش طلاق های ناشی از کم بودن میزان روابط بین زن و شوهر موثر است.همچنین استفاده از طرح دورکاری و حضور زن درخانواده در تربیت کودک تأثیر بسزایی دارد چرا که والدین به دلیل اشتغال مجبور هستند فرزندانشان را به مهدکودک بسپارند؛ همین امر موجب از بین رفتن ارتباط عاطفی بین والدین و فرزندان می شود”.
دور بودن کودک از مادر در سنینی که به حضور او احتیاج دارد می تواند موجب مشکلات زیادی شود.افسردگی، مشکلات تربیتی و بزهکاری در آینده از مشکلات دور بودن مادر از فرزند خود در سنین کودکی و شکل گیری شخصیت اوست که این امر در آینده و زمانی که این کودکان با مشکلات شخصیتی بزرگ می شوند سیستم دولتی را به لحاظ مالی تحت فشار قرار می دهد.
دورکاری فرصت مناسبی برای حضور زنان در کنار خانواده است،بودن در کنار خانواده از افسردگی و اضطراب زنان می کاهد و اگر این طرح به طور کامل و موفق انجام شود آمار طلاق کاهش یافته و حتی می تواند به یک سوم آمار فعلی برسد و آمار ازدواج نیز افزایش یابد همچنین کاهش ترافیک، صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آسیب های اجتماعی از آثار مستقیم اجرای طرح دورکاری است.طیبه صفایی رئیس فراکسیون زنان مجلس در خصوص اثرات دورکاری بر خانواده و زنان می گوید:”دورکاری با حفظ بنیان خانواده از آسیب های اجتماعی می کاهد.الزامی وجود ندارد تا برای هر شغلی فرد در محل خاصی متمرکز شود،زنان به دلیل جایگاه خاص خود باید در طرح دورکاری مورد توجه قرار بگیرند و از نظر بنده مشاغل زنان نباید مشابه با مردان باشد حتی ساعت و محل کار زنان نیز باید با مردان تفاوت داشته باشد چرا که وظایف متعددی در داخل خانه بر عهده زنان است.
به دلیل تأکید نظام جمهوری اسلامی ایران به تقویت و استحکام بنیان خانواده و از آنجا که زنان در این خصوص نقش محوری دارند. برای ایفای نقش بهتر زنان در خانواده و در کنار آن حضور اجتماعی فعال آنها، باید جایگاه شغلی متفاوتی نسبت به مردان برای زنان تعیین شود که یکی از این شیوه ها دورکاری است.در دورکاری می توان محتوای کار را به صورتی تنظیم کرد که زن با حضور در منزل و در ساعت فراغت با آرامش و امنیت روحی و روانی بالا کار خود را انجام دهد که در این صورت کیفیت کار انجام شده بهتر از زمانی خواهد بود که این فرد در محل کار حضور داشته و دائم نگرانی همسر و فرزند خود را دارد.
اگر بتوانیم تعریف عملیاتی مناسبی از طرح دورکاری داشته باشیم و استانداردهای کار را تعیین کنیم می توان گفت که دورکاری فرصت طلایی برای زنان کشور است؛البته حضور زنان در خانه و دورکار کردن آنها باید به گونه ای باشد که انتظار اطرافیان از این زنان برای انجام فعالیت بیشتر در منزل و یا حضور در مهمانی ها افزایش نیابد”.
البته در بحث دورکاری باید به این موضوع توجه داشت که در این طرح منزل به دفتر کار تبدیل نشود،خانواده باید در محیط منزل احساس آرامش داشته باشند و تبدیل شدن محیط منزل به دفتر کار می تواند موجب اختلاف میان خانواده ها شود.خانواده باید در محیط منزل احساس آرامش کنند در غیر این صورت دورکاری موجب ایجاد اختلاف میان خانواده ها می شود.مجید ابهری مشاور کمیسیون اجتماعی مجلس و استاد دانشگاه درباره اثرات اجتماعی دورکاری می گوید:”با توجه به اینکه زنان شاغل در کشور ما نقش مهمی به عنوان همسر و مادر بر عهده دارند، اشتغال ممکن است موجب کمرنگ شدن نقش آنها در خانواده شود.اجرای طرح دورکاری، مزایای بسیاری برای زنان و جامعه دارد، فرصت بیشتر زنان برای رسیدگی به همسر و فرزندان خود و کاهش فاصله عاطفی میان مادر و فرزند از ویژگی های اجرای این طرح است.
انجام وظایف خانه داری در کنار مشاغل مختلف همواره از مشکلات زنان شاغل
بوده که با اجرای طرح دورکاری، این قشر می توانند علاوه بر انجام وظایف
اداری به نقش مهم همسری و مادری خود بپردازند.بودن در کنار خانواده از
افسردگی و اضطراب زنان می کاهد و اگر این طرح به طور کامل و موفق انجام شود
آمار طلاق کاهش یافته و حتی می تواند به یک سوم آمار فعلی برسد و آمار
ازدواج نیز افزایش یابد همچنین کاهش ترافیک، صرفه جویی در مصرف انرژی و
کاهش آسیب های اجتماعی از آثار مستقیم اجرای طرح دورکاری است”.هم اکنون
افراد یک خانواده فرصت کمی برای در کنار هم بودن دارند؛ در صورتی که یکی از
فاکتورهای مهم سلامت جامعه، حضور کافی افراد در کنار یکدیگر است و
دورکاری، گامی بلند برای خدمت نظام کاری به استحکام بنیان خانواده محسوب می
شود.
این طرح موجب افزایش توجه به خانواده، فرهنگ و اخلاق در جامعه می شود؛ برخی
از افراد تصور می کنند که کاهش ساعات کاری زنان یا اولویت آنها در طرح
دورکاری، امتیازی برای کارمندان زن است در حالی که اجرای این قوانین، بهایی
است که برای سلامت خانواده و جامعه پرداخت می شود
.طرح دورکاری در جوامع غربی مدت هاست که در حال انجام بوده و موفقیت
آمیز است؛ اجرای موفق این طرح در کشور ما نیز به کاهش میزان ترافیک و صرفه
جویی در میزان انرژی کمک بسیاری خواهد کرد همچنین در اولویت بودن زنان برای
اجرای این طرح می تواند موجب استحکام بنیان خانواده ها شود اما نکته ای که
در این میان مطرح می شود این است که نباید با اجرای دورکاری، زنان از
فعالیت های اجتماعی به حاشیه رانده شوند.در نگرش اسلامی و در قانون اساسی
کشور به حضور محوری زن در خانواده اشاره شده است.
سیاست ها و برنامه ریزی ها باید به گونه ای باشد که زنان در ابتدا به ایفای
مهمترین وظیفه خود یعنی نقش همسری و مادری بپردازند و در عین حال مشارکت
اجتماعی آنها بدون ایجاد دغدغه و لطمه به بنیان خانواده صورت پذیرد. کاهش
ساعات کاری زنان می تواند به حضور بیشتر آنها در جایگاه اصلی خود یعنی نقش
همسری و مادری کمک کند؛ ساعات کار طولانی، موجب حضور همراه با خستگی زنان
در خانه شده و رسیدگی به امور خانه پس از پایان فعالیت اجتماعی نیز سبب
خستگی روحی و روانی آنها می شود.در بخش خصوصی، کارفرمایان به دنبال منافع
خود هستند و به همین دلیل با کاهش ساعات کاری زنان مخالفت می کنند،در کشور
باید به بحث حضور اجتماعی زنان به صورت کلان رسیدگی شود و بخش دولتی می
تواند ساعات کاری کمتری را برای زنان در نظر بگیرد.
عده دیگری از افراد به دلیل نگرش های فمینیستی با موضوع کاهش ساعات کاری زنان مخالفت می کنند؛ از نظر فمینیست ها، اشتغال موضوع محوری زندگی زنان بوده و بسیار مهمتر از نقش همسری و مادری آنهاست و به همین دلیل برای حضور اجتماعی برابر زنان و مردان در جامعه تلاش می کنند.این موضوع که گفته می شود هدف از کاهش ساعات کاری زنان، خانه نشین کردن آنهاست، صحت ندارد چرا که به دلیل فشار مضاعفی که به زنان با توجه به نقش های متفاوتشان وارد می شود، باید تسهیلاتی برای آنها پیش بینی شود.
منبع: http://www.dorkarinews.com/?p=2545
به گزارش ایسنا، سایت اطلاع‌رسانی روابط عمومی وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در گزارشی به تعریف دورکاری و مزایای آن پرداخته و آورده است: صاحبنظران بر این باورند که دورکاری مزایای بسیاری دارد، در حال حاضر و براساس سیستم موجود کارکنان دولت باید راس ساعت خاصی در محل کار خود حاضر شوند و راس ساعت خاصی نیز به منازل خود بازگردند که این رویه علاوه بر هزینه‌های بالا وقت افراد را نیز هدر می‌دهد.
در دنیای پیشرفته امروز دورکاری یکی از روش‌های مدرن کار کردن است و با توسعه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و فراگیر شدن امکانات بسیاری از جمله اینترنت پرسرعت و ارزان، تلفن همراه، تله‌کنفرانس، رایانه‌های پرقدرت شخصی و شبکه‌های بی‌سیم، به سرعت در حال توسعه و گسترش است.
به اعتقاد کارشناسان، افزایش روزافزون مسافرتهای درون شهری، ترافیک‌های سنگین صبحگاهی و عصرگاهی، افزایش هزینه‌های رفت و آمد افراد از محل کار به خانه‌ها، ایجاد آلودگی در شهرهای به ویژه بزرگ، اتلاف زمان افراد برای رسیدن به محل کار، از بین رفتن انرژی از جمله موضوعاتی است که طبق آن ایده‌های دورکاری مطرح شده است.
بر همین اساس، وزرای عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیکی در خردادماه سال جاری و بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی، با هدف افزایش بهره‌وری، انعطاف کاری و کاهش حجم رفت و آمد کارمندان دولت و اثرات جانبی آن، آیین‌نامه دورکاری را مصوب کردند و متعاقب آن کلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی موظف شدند به منظور توسعه دولت الکترونیکی، فعالیت‌های مربوط به مشاغل عمومی و اختصاصی را احصا و ازطریق دورکاری انجام دهند.
دورکاری چیست؟
دورکاری، هرگونه شکلی از به کار گیری فن‌آوری‌های اطلاعاتی (مانند ارتباطات راه دور و رایانه) به جای مسافرتهای مربوط به کار و حرکت کار به سمت کارکنان، به جای حرکت کارکنان به سوی کار می‌باشد.
دورکاری یک شغل نیست، بلکه یک روش سازماندهی کار است که حول پردازش اطلاعات ساخته می‌شود. افراد یا گروه‌هایی از افراد، دور از کارفرما، مشتری یا طرف قرارداد، کارشان را انجام می‌دهند؛ کاری که مستلزم استفاده از انواع گوناگون تجهیزات الکترونیکی است.
در واقع دورکاری، نوعی شیوه کار است که به شاغل اجازه می‌دهد بدون نیاز به حضور در اداره تکالیف و وظایف حرفه‌یی خود را به دور از بروکراسی‌های سنتی با انعطاف پذیری بیشتری انجام دهد که یکی از اصول توسعه آن فن‌آوری اطلاعات است.
تاریخچه دورکاری
از اواخر سالهای ۱۹۷۰، وقتی که ریز رایانه‌ها و مودم‌ها در دسترس عموم قرار گرفتند، رویای «کار از راه دور» به شکل کامل‌تری به حقیقت پیوست.
«جک ام.نیلز» که در کتاب‌های مختلف با عنوان پدر دورکاری از او یاد می‌شود، اولین کسی بود که به صورت رسمی به تحقیق در این خصوص پرداخت و اندیشه دورکاری در دهه ۱۹۷۰ برای نخستین بار از سوی او مطرح شد.
اما موسسه Fedscoop یکی از مراجع رسمی اخبار حوزه IT در دولت فدرال آمریکا محسوب می‌شود، در گزارش TELEWORK2010 که مورد تایید شرکتهای Intel و Cisco نیز است؛ نتایج بررسی و مقایسه وضعیت دورکاری بین کارکنان دولتی و کارکنان بخش خصوصی حوزه مرتبط با IT را در دولت فدرال آمریکا به‌طور خلاصه بیان کرده است.
بر اساس این گزارش، میزان رضایت از دورکاری در بخش دولتی ۹۱ درصد و در بخش خصوصی ۹۵ درصد بوده است.
زمان حضور افراد دورکار در خانواده، پس از دورکاری ۴۶ درصد افزایش داشته و کاهش ۷۱ درصدی آلودگی هوا، ۶۹ درصدی افزایش بهره‌وری، ۷۶ درصدی افزایش کیفیت زندگی، ۷۰ درصدی ذخیره پول و ۸۴ درصدی صرفه‌جویی در وقت نیز از دیگر تغییرات محقق شده در میان افراد دور کار پس از دورکاری محسوب می‌شود.
در همین حال، دکتر تهمینه ناطق یکی از طراحان Telwork در کشور، از پروژه دورکاری شرکت IT and T به عنوان موفق‌ترین شرکت دورکاری در دنیا یاد می‌کند و می‌گوید: دورکاری در این شرکت، در زمان توفان کاترینا صورت گرفت.
در این شرکت به شکل دوره‌ای دورکاری انجام شد و چندین بار نیروها براساس ارزیابی عملکرد، به سازمان فراخوانده شدند تا اصلاحات لازم در روند بهبود انجام کار براساس منطقی علمی صورت بگیرد تا مشخص شود که چه نوع کارهایی را میتوان از طریق دورکاری انجام داد.
مزیت‌های دورکاری
بر همین اساس و با توجه به مواردی که به آنها اشاره شد، دورکاری به دلیل مزیت‌هایی که دارد، مورد توجه سازمانهای مختلف قرار گرفته است.
به اعتقاد کارشناسان، از نظر بهره‌وری فردی میتوان گفت وقتی یک فرد از کنترل‌های سازمانی خارج می‌شود، با «خرد مدیریتی» تلاش می‌کند که عملکرد خود را افزایش دهد و با برنامه‌ریزی که برای انجام کارها دارد، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن با کم‌ترین هزینه، کارش را بهبود دهد و چون در دورکاری ساعت انجام کار برای فرد شناور تعریف می‌شود، بنابراین مناسب‌ترین ساعت را برای انجام کار بهتر انتخاب خواهد کرد و اعتماد به نفس نیروی کار با خرد مدیریتی افزایش خواهد یافت.
همچنین از طریق دورکاری بهره‌وری سازمان‌ها افزایش می‌یابد و هدررفت انرژی در سازمان‌ها کاهش خواهد یافت و وقتی نیروهای کار در پروژه دورکاری مشغول به کار می‌شوند از میزان تنش‌ها و درگیری‌ها و تعارضات سازمانی هم کم خواهد شد. در این شرایط، مدیران می‌توانند از فرصت‌ها برای برنامه‌ریزی در جهت استفاده بهینه از منابع سازمانی سود ببرند.
ویژگی افراد دورکار
به گفته مسوولان، افراد کاملا توانمند، خوداتکا، آگاه به مساله می‌توانند دورکاری انجام دهند، همچنین عدم نیاز مکرر به مسوول، عدم پرسشگری، افرادی که کمتر به دستگاه خود مراجعه می‌کنند و امکانات لازم را در منزل یا محل مورد نظر دارند در این طرح می‌گنجند.
بر همین اساس، در طرح دورکاری، کارهایی که به وسیله یک فرد قابلیت انجام داشته باشد و افرادی که کمتر نیاز به نظارت مستقیم دارند، در اولویت قرار دارند.
نفرساعت، ملاک ارزیابی
احمد بزرگیان – معاون نوسازی و تحول اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور – با تاکید بر اینکه فعالیت طرح دورکاری باید قابل اندازه‌گیری باشد، عنوان کرد: به عبارت دیگر، باید مشخص باشد که چند نفر ساعت برای این کار زمان صرف خواهد شد، مثلا فعالیتی ۱۰ نفر ساعت یا ۵۰ نفر ساعت و یا کمتر و بیشتر زمان می‌برد، بنابراین قابلیت اندازه‌گیری دارد.
کارهای دسته جمعی دورکار نمی‌شوند
وی با تاکید بر اینکه علاوه بر آن باید فرد دورکار توانایی و قابلیت دورکاری را داشته باشد، تاکید کرد: کارهای دسته جمعی که نیاز به حضور فیزیکی افراد دارد، مشمول این طرح نیست و در طبقه بندی‌ها قرار نمی‌گیرد.
زیرساخت اجرای دورکاری فراهم است
از سوی دیگر و به گفته معاون نوسازی و تحول اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهوری ، تعریف دولت از دورکاری دقیقا به معنای TeleWorking نیست و تنها بخشی از این طرح نیاز به سرعت اینترنت دارد.
به اعتقاد دکتر احمد بزرگیان، عمده آنچه که در دورکاری تشریح شده تنها با زیرساخت‌های فعلی امکان‌پذیر است، مگر آنکه دورکاری در بحث خدمات الکترونیکی باشد که باید از طریق دسترسی داخلی اینترانت و یا پرتال‌های خدماتی انجام پذیرد و اموری که برای دورکاری تعریف شده با اینترنت دایل آپ و یا خطوط پرسرعت ADSL انجام‌پذیر است و فعلا مشکلی در این جهت نداریم.
وزارت ارتباطات و دورکاری
اما در خود وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات نیز که به باور اکثر صاحبنظران، در اجرای طرح دورکاری در کشور، یکی از بازیگران اصلی است اقدام‌های برای اجرای دورکاری آغاز شده و کارگروهی به ریاست معاون توسعه مدیریت و امور پشتیبانی و با عنوان «کارگروه اجرایی طرح دورکاری ستاد وزارتخانه» تشکیل شده است.
برای این منظور شاخص‌هایی نیز تعریف شد و افرادی که دانش لازم را داشته و ۶۰ درصد از شاخص‌های تعریف شده را جذب کنند، در یک دوره شش ماهه دور کار خواهند شد. بر اساس ضوابط مشخص شده، این کار در تمامی شرکت‌ها و سازمانهای تابعه وزارت اجرایی خواهد شد.
منبع: http://www.dorkarinews.com/?p=2618
دورکاری چیست؟
دورکاری بدین معناست که کارمند اداره وظایف خود را بدون حضور فیزیکی در محل
اداره انجام دهد. در این طرح کارمند به اداره نمی آید و کار خود را در
جایی دور از آن، مثلا خانه، انجام می دهد. ارتباط کارمند با اداره، بوسیله
اینترنت، تلفن، ایمیل و امثال آن برقرار می شود.
هم اکنون سیستم هایی وجود دارند که بوسیله آنها می توان اتاق کارمند در منزل خود را همانند اتاق کار او در اداره قرار داد. تلفن منزل مانند تلفن داخلی اداره عمل می کند. کارمندی در اداره با گرفتن شماره داخلی، بجای اتصال به اتاق دیگر اداره، به منزل کارمند، که حتی ممکن است در شهر دیگری باشد متصل می شود. رئیس اداره بوسیله تله کنفرانس ویدئویی می تواند کارمند خود را ببیند و با او رو در رو صحبت کند. در ظاهر به نظر می آید این طرح موجب کاهش رفت و آمد شده و نیاز به فضای اداری را کم می کند. مضافا اینکه باعث کم شدن بار جمعیتی تهران نیز می شود.
تجربه کشورهای اروپایی برای دورکاری
نگارنده به واسطه تخصص خود به عنوان طراح شبکه های کامپیوتری در خارج از
کشور، مدتها درگیر طراحی سیسمتهای دورکاری به وسیله اینترنت، تلفنهای VOIP و
تله کنفرانس بوده ام. بنده در دوره دکتری، چند سال نیز در دانشگاه لندن در
ارتباط با ساخت شهر الکترونیک با استفاده از فن آوری واقعیت مجازی
(Virtual Reality) تحقیق کرده ام. ما در سال ۱۹۹۶ با استفاده از
سوپرکامپیوترها، موفق به طراحی شهر مجازی کمبریج انگلیس شدیم که بسیار شبیه
شهر واقعی آن بود. هدف از تحقیق یافتن میزان واقع نمایی شهرهای مجازی برای
انجام یک سیستم دورکاری تمام عیار مجازی بود.
ظاهر قضیه این است که با توجه به پیشرفت تکنولژی ارتباطات و سرعت ده ها مگابیتی اینترنت، می بایست در کشورهای غربی دورکاری رشد زیادی داشته باشد. ولی ابدا اینگونه نیست. هم اکنون شهر لندن شبها هفت میلیون و روزها یازده میلیون نفر جمعیت دارد. یعنی روزانه چهار میلیون نفر از شهرهای اطراف برای کار به لندن می آیند. اگر دورکاری بازدهی خوبی داشت لزومی به این حجم از مسافرت نبود.
در چه شرایطی دورکاری موفق می شود
واقعیت این است که حفظ بهره وری مناسب در دورکاری بسیار مشکل است. بخصوص با
شرایط اجتماعی ایران این امر تقریبا امکان ناپذیر است. اجرای طرح دورکاری
فقط به فراهم کردن سازو کار تکنولوژیک آن نیست. مهمترین عامل موفقیت
دورکاری، فراهم کردن ساز و کار نرم افزاری و فرهنگی است. در این جا به برخی
از عوامل موفقیت دورکاری اشاره می کنیم:
۱٫ مردم خود را بخشی از سیستم بدانند و عمیقا نسبت انجام وظایف خاص خود
احساس مسئولیت کنند. به عنوان مثال این مسئله در کشور آلمان وجود دارد. در
آلمان مطالعات اولیه و زمینه سازی برای یک طرح جدید شهری سالها طول می کشد.
وظایف هر فرد و هر چیز در ارتباط با آن مشخص می شود. سپس آن افراد نسبت به
وظایف خود توجیه می شوند. در برخی موارد وظایف اشخاص در ارتباط با طرح،
ابدا سود شخصی برای او ندارد ولی او باور دارد که باید آن را انجام دهد.
در نتیجه طرحها در آلمان با آنکه بسیار دیر به مرحله اجرایی می رسند، ولی
در هنگام اجرا بسیار موفق هستند. در یک مورد یکی از ایرانیان سرمایه ای را
به آلمان آورد تا طرحی را در این کشور اجرا کند. پس از مدتی متوجه شد
سریعترین زمان شروع کار سه سال است. زیرا برای او می بایست برای اجرای طرح
خود از ادارات و سازمانهای زیادی استعلام نماید. همین فرد سرمایه و طرح خود
را به انگلیس آورد و توانست پس از چند ماه کار خود را شروع کند.
۲٫ سیستم نظارتی قوی برای مانیتور کردن کارمند از راه دور وجود داشته باشد.
۳٫ سیستم ارزشیابی قوی برای تعیین کیفیت کار وجود داشته باشد.
۴٫ اجرای کار به صورت خصوصی، پروژه ای و درصدی انجام شود. کار بصورت کارمندی و حقوق بگیری با دورکاری سازگاری ندارد.
علیرغم وجود همه این موارد، در کشورهای غربی هنوز اصرار بر کار زیر یک سقف می شود. آنها حاضر هستند هزینه تامین فضای کار؛ و سایر مخارج جاری را بپردازند ولی کارمند بطور فیزیکی در اختیارشان باشد. این مسئله حتی در شکل و طراحی داخلی ادارات نیز تاثیر گذاشته است. قبلا ادارات به صورت اتاقهایی که چند نفر در آن کار می کردند ساخته می شد. ولی هم اکنون کارمندان مجبور هستند در یک سالن بزرگ در کنار یکدیگر کار کنند و مسئول اداره نیز از اتاق شیشه ای طبقه دوم و از طریق تلویزیونهای مدار بسته فعالیت آنها را زیر نظر دارد. این شیوه کاری جلوی هرگونه کم کاری را مسدود می کند.
نارساییهای جدی نظام اداری ایران برای اجرای طرح دورکاری
در ایران بهره وری در ادارات بسیار پایین است. ما در اینجا بنای بررسی
چرایی پایین بودن بهره وری را نداریم. ولی توزیع کار در ادارات مناسب با
هزینه مصروفه نیست. کارمندان نسبت به اتلاف وقت خود حساس نیستند. در نهایت
فقط همین حضور در اداره است که آنها را مجبور به انجام کار اداری می کند.
حال چگونه می توان این افراد را در خانه و دور از نظارت مجبور به کار کرد.
کارمند به حقوق خود در اداره قانع نیست. حتی شاید اصولا حقوق کارمندی تامین کننده مخارج او نیست. او مجبور است شغل دیگری برای خود دست و پا کند. حال تصور کنید به او اجازه داده شود تا کار خود را در منزل انجام دهد. مطمئنا کار دوم برای او اولویت بیشتری پیدا کرده و کمتر به کار اصلی خود خواهد رسید. آنگاه است که کارها به موقع انجام نمی شود. اگر یکی از حلقات کار اداری کار خود را انجام ندهد، کل سیستم مختل خواهد شد.
در این حالت هر روز کارمند با توجیهات و عذرهای دروغین کمکاری خود را توجیه می کند و مسئول بالادست هم باید وقت خود صرف صحت و سقم ادعاهای او بکند. ادعاهایی از قبیل بیماری، قطعی اینترنت، خراب بودن دستگاه، طول کشیدن کار از مواردی است که اثبات آنها برای مسئول بالادست خیلی مشکل است.
واقعا چگونه می توان بر عملکرد کارمند در منزل نظارت کرد؟ آیا ایجاد یک سیستم نظارتی مجزا به افزایش استخدامهای مضاعف و بوروکراسی کار اضافه نمی کند؟
روانشناسی کار ثابت کرده است که اصولا دور بودن کارمند از چشم رئیس بالاتر و محیط اداری، او را نسبت به کار خود کم مسئولیت تر می کند. می گویند انسان در کتابخانه عمومی و در کنار افرادی که همه مشغول مطالعه هستند علاقه به خواندن پیدا می کند. در مقابل ثابت شده است که اگر می خواهید کسی را از خواندن و مطالعه بیزار کنید کتاب را از چشمان او دور کنید. یک دلیل برای آنکه در ادارات امروزی اتاقهای کوچک تبدیل به کار در سالنهای بزرگ شده اند، آن است که افراد با دیدن یکدیگر وادار به کار شوند.
متاسفانه مردم ایران در مقایسه با بعضی کشورها مانند آلمان منظم نیستند. آنها معمولا با برنامه ریزی و کار منظم بیگانه هستند. این ضعف ملت ما باعث می شود که در صورت دورکاری، انجام کار را به تعویق بیندازند. تعویق کار موجب انباشتگی شده و در نهایت سر از کمکاری و کاهش کیفیت در می آورد. چه بسا کارمند برای انجام کارهای اداری خود در منزل از سایر افراد خانواده که تخصص کافی ندارند کمک بگیرد که نتیجه آن کار بی کیفیت و پراشتباه است. همیشه اصلاح کار غلط و کم ارزش، نیازمند به صرف نیروی انسانی بیشتری نسبت به انجام آن از ابتدا توسط یک فرد متخصص است.
در آیین نامه طرح دورکاری آمده است که اداره موظف است هزینه جاری کار در منزل را محاسبه و به کارمند پرداخت کند. قطعا هزینه های جاری کار در منزل به مراتب بیشتر از کار در اداره است. در اداره فرد فقط به چند متر فضای کاری نیازمند است و هزینه های جاری هر فرد بسیار ناچیز است. ولی در منزل تمامی امکانات کار اداری برای یک فرد بطور مجزا فراهم می شود که مبلغ آن بسیار بیشتر است. برای انجام این محاسبات مالی نیز نیازمند به نیروی انسانی بیشتری است که بتواند با دقت موارد هزینه شده در منزل را حسابرسی نماید. ولی در یک اداره متمرکز همه این هزینه ها بصورت یکجا و ساده محاسبه شده و کار کمتری را طلب می کند.
کارمند برای آنکه بتواند کار خود را بخوبی انجام دهد، نیازمند فراهم بودن کلیه امکانات ضروری کار خود است. کارمند نیازمند به اینترنت، کامپیوتر، شبکه، نرم افزار، پرینتر و سایر وسایل اداری است. حال اگر هریک از ابزارها دچار اشکال شود، بهانه خوبی برای توقف کار می باشد. مهندسین مسئول تعمیر ابزارها هم باید در شهرها و مناطق مسافرت کنند تا اشکالات کار این افراد به اصطلاح دورکار را برطرف نمایند. ولی این اشکال در اداره وجود ندارد و هر اشکال بسرعت در محل برطرف شده و کار ادامه پیدا می کند.
در سیستمهای اداری مدرن، دیگر نیازی به فراهم کردن تجهیزات اختصاصی برای هر یک از کارمندان نیست. تجهیزات بصورت مشاعی استفاده می شود. کارمندان هم فقط مسئول انجام یک کار مشخص نیستند. کار در داخل یک اداره به صورت یک فرد برای چند شغل است. مثلا در یک بانک هر کارمند هم می تواند پاسخگوی ارباب رجوع باشد و هم کارهای اداری دیگر را انجام دهد. این وظیفه مسئول بانک است که بتواند پست کارمندان را در مواقع لزوم تعویض نماید. لذا هم اکنون تعداد مشاغل در ادارات بیشتر از تعداد کارمندان و تجهیزات و امکانات کمتر از آنها است. مثلا یک یا دو پرینتر و دستگاه فتوکپی برای همه کارمندان یک اداره متمرکز کفایت می کند. این درحالی است که در دورکاری می بایستی برای هر کارمند دورکار یک پرینتر خریداری کرد.
یکی از نقاط مثبت کار در فضای متمرکز آن است که براحتی می توان امنیت اطلاعات آن را حفظ کرد. بسیاری از اطلاعات سری است و باید از دسترس عموم دور نگاه داشته شود. سرقت اطلاعات صدمات جبران ناپذیری را وارد می کند. شبکه های داخلی ادارات با نصب فایروالهای (Firewalls) قوی دسترسی افراد را به اطلاعات محدود می کنند. در دورکاری اداره مجبور است بخشی از اطلاعات سری خود را از طریق اینترنت برای کارمند دورکار خود قابل دسترسی نماید. این مسئله بشدت برای حفاظت اطلاعات خطرناک است. دسترسی یکی از اعضای خانواده به رمز ورود باعث لو رفتن اطلاعات می شود. حتی او می تواند به اطلاعات دست برده و آنها را تغییر دهد.
این درست است که برای رزرو بلیط و هتل و بعضی امور لازم است کار از طریق اینترنت و از فواصل دور انجام شود. ولی این مقدار دسترسی ارباب رجوع به اطلاعات بسیار محدود است. اما اداره مجبور است دسترسی بیشتری به کارمند دورکار خود به اطلاعات بدهد که شامل اطلاعات خصوصی و شخصی افراد می شود. در شرایط کنونی طراحی یک سیستم بسیار امن آن هم برای ادارات کوچک نه عملی و نه مقرون به صرفه است.
انتقال هوشمند بجای دورکاری
بجای طرح دورکاری بهتر است انتقال هوشمند ادارات مورد توجه قرار گیرد. در
این طرح بخشهای نیازمند به مراجعه حضوری مردم از بخشهای بدون نیاز به آن از
یکدیگر تفکیک می شوند. اگر این تفکیک با دقت صورت گیرد، کمتر از ده درصد
کارها نیازمند به حضور ارباب رجوع در محل اداره می شود. پس از انجام تفکیک،
فقط بخشهایی را که نیازمند به مراجعه حضوری ارباب رجوع است در تهران نگاه
داشته و سایر بخشها را که بالغ بر نود درصد می شود به شهرهای کوچک منتقل می
گردد.
با این روش تمامی مزایای دورکاری از قبیل کاهش جمعیت تهران، کاهش ترافیک و مصرف سوخت بدست می آید. این در حالی است که سایر مضار دورکاری که ذکر گردید قابل اجتناب می شود. در سالهای اخیر، در کشورهای غربی انتقال هوشمند بسیار مورد توجه سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی بوده است. به همین جهت هم اکنون ساختمانهای اداری بسیاری در کشورهای اروپایی از سکنه خالی شده است. به جرات میتوان گفت در حال حاضر، ۶۰ درصد ساختمانهای اداری لندن خالی هستند. در این رابطه به مقاله “انتقال هوشمند برای کوچک کردن تهران” از نگارنده مراجعه نمایید.
در پایان به دولت محترم توصیه می کنیم در اجرای آیین نامه دورکاری تامل بیشتری کرده تا خدای ناکرده پس از چندی به عنوان یک طرح ناموفق که هزینه زیادی را صرف کرده است، کنار گذاشته نشود.
منبع: تاملی بر طرح دورکاری (تله ورکینگ)
ین صحنه را شاید بارها و بارها در خیابان و اتوبوس و تاکسی دیده باشید :
صبح زود ، سرمای دی ، یک مادر، یک کودک با چشمانی خواب آلوده که بین شالگردن و کلاه و کاپشن پنهان شده و روانه ی مهد کودک است . کودکی ۲ ساله که اقتضای سنش این است که هروقت دلش خواست از خواب بیدار شود . کودک ۲ ساله ای که هنوز از قانون و اجبار و کار چیزی نمی فهمد و نباید هم بفهمد ؛ و مادری که کارمند است ؛ یا به اجبار روزگار و درد معیشت ، یا به بهانه ی دورنماندن از قافله ی جامعه و روابط ، و یا شاید هم به خاطربلندنظری های کاذب و زیاده خواهی ها !
نظر نگارنده محکوم کردن اشتغال و فعالیت زنان نیست ، که خود از مدعیان پا به قرص این مقوله است . منظور از ایراد این مقاله ، نوعی “مدیریت زمان از نوع زنانه ” است که بی شک از عهده ی تمام زنان ایرانی برمی آید . منظور ، گم نشدن در هزارلای روزگاری است که می رود و ما را با خود می برد ، بی آنکه لحظه ای برخیزیم و عنان روزگارمان را از کف حوادث بربائیم .
ازدواج و مادر شدن ، در کنار تمام خوبی هایش ، “آزادی و فعالیت اجتماعی زنان” را محدود می سازد وآنان را با “کنش و واکنش” های جدیدی روبرو می نماید . جلوه ی رفتاری در مقابل این عدم تعادل ها ، به دو صورت ظاهر می گردد :
- تا پای جان جنگیدن و مقابله ، برای استمرار وضعیت موجود ، بدون توجه به تغییرات
- تبدیل تهدید ها ، به فرصت هایی که به اصطلاح “نه سیخ بسوزد نه کباب”
زنان ، نیمی از جمعیت فعال و متفکر یک جامعه را تشکیل می دهند . عدم استفاده از این نیروی عظیم انسانی، بی شک به ضرر جامعه و اهداف آن است . ولی اینکه چطور و چگونه با این مقوله برخورد کرد ، امری است بسیار مهم و سرنوشت ساز .
زنان به دلیل قابلیت های وجودی شان ، اعم از صبر و طاقت بسیار و آستانه ی تحمل بالا ، نقش های بیشتری را در مقابل مردان در زندگی به عهده دارند . در کل می توان گفت مرکز چرخ زندگی را ، انگشتان متبحر یک “زن” می چرخاند مثلا:
- تبدیل چهاردیواری خانه ، به محلی امن و آرام و به دور از تنش
- تربیت لحظه به لحظه ی فرزندانی که در مقابل آجر به آجر شخصیت شان باید کوشید و عرق ریخت
- و هزاران هزار نقش بیشمار و تأثیرگذار دیگر.
در کنار اینها ، نمی توان قابلیت های اجتماعی و دانش افزایی آنان را منکر شد . این حق طبیعی اوست که در کنار نقش همسری و مادری ، یک دانشجوی ممتاز ، یک استاد فعال ، و یا یک کارمند نمونه باشد .
با توجه به این مقدمات ، مدیریت این همه نقش ، چگونه حاصل می گردد ؟
چگونه می شود هم “این” بود و هم “آن” ؟
چگونه می شود که عاشق ثانیه به ثانیه قدکشیدن فرزندمان باشیم ، ولی رشد فکری خودمان را نیز فراموش نکنیم ؟
چگونه می شود با متانتی بی بدیل ،غبار از چهره ی همسرمان بزدائیم ، ولی غبار ذهنی ناشی از روزمرگی هایمان را فراموش نکنیم ؟
دورکاری
دورکاری ، فرصتی دوباره برای زندگی
کار از راه دور ، همان مدیریت نقش هاست . همان است که فرصتی دوباره می بخشد برای آرام تر زندگی کردن . برای فراراز ترافیک و آلودگی . برای انس و الفت با خانه ، که دوستش بداریم ، نه آنکه خوابگاه شبانه بپنداریمش و گریزگاه روزانه ! جایی برای اطمینان چشم های معصوم فرزندی که دیگر مجبور نیست محبت های مصنوعی مربی مهدکودکش را به جای محبت واقعی مادرش بپذیرد. او می تواند در محیط امن خانه بماند ، بازی کند ، با مادربه پارک و تئاتر برود و درعین حال ، شاهد رشد فکری و ذهنی و اشتغال مادر نیز باشد ، که یاد بگیرد و بیاموزد ، تلاش بی وقفه را برای بهتر زندگی کردن .
طرح دورکاری یا انجام کار از راه دور ، درهیئت دولت تصویب و تبدیل به آیین‌نامه شد ، که آیین‌نامه ی آن نیز در تاریخ ۷ تیرماه ۸۹ توسط معاون اول برای اجرا ابلاغ گردید .
“دورکاری” یعنی: “کار در مکان‌هایی غیر از مکان‌های کاری متعارف ، مثل : خانه ، در سفر ، یا در مسیر راه ، با استفاده از فناوری اطلاعات (IT) ، فناوری مخابرات (تلفن ثابت ، همراه و فکس ) ویا ارتباط اینترنتی( ایمیل و کامنت ) ، بدون نیاز به حضور فیزیکی .”
مزیت قابل تأمل !
آنچه مهم است و نباید از آن غافل شد ، مزایای کاری است . اینکه اگر “دورکاری” را بپذیریم ، از امتیازاتی که شامل کارمندان عادی می شود، مثل : اضافه کاری ، مرخصی ، گرفتن وام یا عیدی آخر سال و غیره بی بهره ایم ؟
معاون نوسازی معاونت سرمایه انسانی رئیس جمهور ، جواب این سوال را اینگونه می دهد :” کسانی که به دورکاری می‌روند ، نه تنها امنیت شغلی‌شان محفوظ است، بلکه کلیه مزایایی که در سر کار دریافت می‌کردند به آنها تعلق می‌گیرد
. در ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی دورکاری ، هرماه به مبلغ حداقل ۵ درصد حداقل حقوق موضوع ماده ۷۶ قانون مدیریت خدمات کشوری، تحت عنوان کمک هزینه جانبی برای گرمایش، سرمایش، روشنایی منزل کارمند دورکار و سایر هزینه‌ها مانند پول برق، آب، تلفن، خط اینترنت و سایر موارد پرداخت می‌شود. وی تصریح کرد: حقوق این افراد نیز نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیز می‌یابد.”
خوب ، حالا خیالمان از “این” و “آن” راحت شد : از” آنی “که خانه را دوست بداریم و همراه مهربان همسر و فرزندمان باشیم ، و از” اینی” که امنیت شغلی و استقلال مالی مان را محفوظ نگه داریم .
دورکاری
کاهش آمار اضطراب ، افسردگی ، طلاق
مجید ابهری ، متخصص علوم رفتاری و آسیب‌شناسی اجتماعی اینگونه می گوید :
” طرح دورکاری ، نخستین بار در کشور فنلاند اجرا شد ؛ و کاهش آمار طلاق و استحکام روابط عاطفی و خانوادگی در این کشور کوچک اروپایی ، به عنوان مزایای این طرح ارزیابی شد. وی در ادامه افزود: با توجه به اینکه زنان شاغل در کشور ما نقش مهمی به عنوان همسر و مادر بر عهده دارند، اشتغال ممکن است موجب کمرنگ شدن نقش آنها در خانواده شود . وی با اشاره به اینکه دورکاری فرصت مناسبی برای حضور زنان در کنار خانواده است، افزود: بودن در کنار خانواده ، از افسردگی و اضطراب زنان می‌کاهد و اگر این طرح به طور کامل و موفق انجام شود ، آمار طلاق کاهش یافته و حتی می‌تواند به یک سوم آمار فعلی برسد .”
به امید روزی که مدیر چیره دست اوقاتمان باشیم و بهتر از زندگی لذت ببریم .
ورکاری به عنوان طرحی برای افزایش بهره وری کارکنان، کاهش میزان مصرف انرژی و افزایش مدت زمان حضور افراد در منازل در دستور کار اجرای دستگاه های دولتی قرار گرفته است.
دورکاری واژه ای است که در سال جاری از سوی وزارت کار مطرح و در دولت تصویب شد. از این طریق قرار است بخشی از مشاغلی که قابلیت انجام در منازل را دارد، منتقل شوند و کارکنان ادارات و سازمانهای دولتی آنها را در منازل خود انجام و به اداره مطبوع خود ارسال کنند.
● دور کاری و دلایل آن
کاهش هزینه ها، صرفه جویی در وقت، جلوگیری از اتلاف انرژی، بیشتر شدن زمان ماندن کارکنان در منزل که در این گروهها طبقه بندی می شوند و جلوگیری از رفت و آمدهای غیرضروری از دلایلی است که وزیر کار و امور اجتماعی آنها را باعث مطرح کردن دورکاری دانسته است.
شیخ الاسلامی عدم کاهش دستمزد و حقوق افرادی که به دلیل اجرای دورکاری در منازل خواهند ماند را از ویژگیهای آن دانست تا از این طریق افراد به سمت دورکاری گرایش پیدا کنند. در واقع وزیر کار بالا رفتن بهره وری افراد در کار را از طریق اجرای دورکاری موثر می داند.
● هدف دور کاری اخراج تدریجی نیست
وی اینکه دورکاری مقدمه ای خواهد بود برای اخراج افراد را با اطمینان رد کرد و افزود: ممکن است برخی مشاغل وجود داشته باشند که افراد بتوانند از منازل خود و با استفاده از اینترنت انجام دهند و این ماندن آنها در منازل باعث می شود تا زمان بیشتری را در کنار خانواده خود داشته باشند. هم اکنون تایپ نامه های اداری توسط تایپیست ها از نمونه هایی است که امکان انجام آن از منازل وجود دارد.
در همین حال، ۳۱ خرداد ماه سالجاری بود که آئین نامه دورکاری یا همان “تله ورکینگ” در دولت تصویب و از سوی رئیس جمهور ابلاغ شد.
● گسترش “تله ورکینگ”
طبق آئین نامه ای که دولت برای دورکاری تنظیم کرده است، افراد پس از پذیرش کار آن را در منزل و یا محل دیگری انجام و سپس تحویل خواهند داد، در این زمینه نحوه پرداخت به کارکنان بر اساس کاری خواهد بود که انجام می شود. اضافه کار و امکانات دیگر نیز برای تشویق کارکنان در آئین نامه پیش بینی شده است.
در این طرح علاوه بر اینکه شناسایی و احصاء مشاغل قابل انجام به عهده دستگاهها گذاشته شده است، هدف تغییر نظام پرداخت دستمزد از ساعتی به کارمزدی نیز مدنظر است.
● اینترنت پرسرعت می دهیم
یکی از مهمترین مواردی که در دورکاری مطرح می شود فراهم بودن امکان استفاده از سیستمهای الکترونیک است به نحوی که افراد بتوانند از طریق اینترنت با اداره و سازمان خود ارتباط داشته باشند. دولت در این زمینه قول برقراری اینترنت پرسرعت برای منازل کارکنان دورکار را داده است.
کارشناسان بازار کار در زمینه دورکاری بر این باورند که هرگونه برنامه ریزی مقطعی در بازار کار و تبلیغات برای متقاعد کردن جامعه دستیابی به اهداف را غیر ممکن می کند و چه بسا اینکه با جابجا شدن افراد و حتی رفع نیاز جامعه، موضوع به فراموشی سپرده شود.
● مقطعی تصمیم نگیرید
مطلبی که در دورکاری بیشتر مدنظر قرار می گیرد همان استفاده به عنوان مکانیزمی است که در کنار سایر راهکارها می تواند به اشتغالزایی منجر شود. به قولی دورکاری یکی از راه هایی است که می تواند به فضای اشتغال و تسهیل در آن منجر شود و به خودی خود قدرت تغییر اساسی در بازار کار را ندارد.
شناسایی ظرفیتهای متناسب با دورکاری، همکاری سازمانهای بزرگ و پروژه ای بودن کارها از مهمترین مواردی است که در سخنان فعالان بازار کار قابل برداشت است. آنها معتقدند دورکاری و پروژه ای کار کردن این نیست که افراد در ادارات تنبلی کنند و بهره وری آنها پایین باشد.
در واقع پروژه ای تعریف شدن کارها باعث بالا رفتن بهره وری افراد و رونق در کسب و کار می شود. اگر بخواهیم به موفقیت طرحهایی مانند دورکاری امیدوار باشیم اولین گام آشنا کردن خانواده ها با اینترنت و فضای مجازی است چرا که هم اکنون ضریب نفوذ اینترنت در کشور ما کمتر از ۲۰ درصد است.
سئوالات و ابهاماتی نیز در زمینه اجرای دورکاری توسط دستگاه های دولتی مطرح است که می توان به مواردی مانند اینکه هم اکنون کدام شغلها رصد شده است که متناسب اجرای دور کاری باشد؟ اشاره کرد. همچنین اینکه اگر دور کاری یعنی ماشین نویسی و انجام کارهای سطحی پس ما به بیراهه می رویم، به طور مشخص دورکاری به دنبال کدام شغلها است؟
در شرایط فعلی امکان انجام کار مردم به صورت غیرحضوری وجود ندارد به نحوی که هم اکنون بیشتر سرویس دهی در بخش خدمات به مردم به صورت حضوری انجام می شود ولی می توان با توسعه اینترنت و حرکت به سمت انجام کارها به صورت غیرفیزیکی، یک استفاده موثری از مکانیزم دورکاری داشت.
نکته قابل توجه دیگر در زمینه تحقق دورکاری این است که شاید بنگاه های بخش خصوصی و تعاونی مانند بنگاه های دولتی همکاری نکنند و این موضوع را جدی نگیرند؛ بنابراین تصمیم گیری مقطعی و صحبت کردن در مورد یک طرح به تنهایی کافی نیست چرا که امروز در کشورهای پیشرفته دورکاری در حال اجرا است و آنها پیشرفتهای مناسبی هم داشته اند که می توان به الکترونیکی و غیرحضوری شدن کارهای بانکی اشاره کرد.
